در عین حال این سوال را مطرح می‌سازد که آیا چالش‌های سیاسی جاری در بحبوحه بحران کرونا، به پیش‌بینی آن دست کارشناسان که معتقدند آمریکا در آستانه فروپاشی است، رنگ واقعیت می‌زند؟
دور تند منازعات سیاسی
به دنبال گذشت بیش از ۳ سال از رقابت های تند و بعضا جدال دو حزب حاکم آمریکا و دعواهای بی پایان ترامپ با دمکرات ها، با شیوع کرونا در این کشور ، دور تنازع دو طرف در هفته های اخیر وارد مرحله جدید و تندتری شده است، بطوری که در آخرین برخورد رئیس جمهور آمریکا با دمکرات ها، به نظر می رسد، ترامپ کف خیابان ها را برای جنگ انتخاب کرده است.
او روز جمعه گذشته از طرفداران خود خواست که خطر ویروس کشنده کرونا را به جان بخرند و به خیابان ها بیایند تا دستور «درخانه بمانید» فرمانداران دموکرات ایالت‌های مینه‌سوتا، میشیگان و ویرجینیا، لغو شود.
ترامپ در ادامه به توئیت های تحریک کننده اش برای کشاندن مردم به خیابان ها و شکستن تدابیر مقابله با ویروس کرونا ادامه داد که در یکی از آنها شعار “میشیگان را آزاد کنید” ، سقف هیجانات را به حدی بالا برد که واشنگتن پست، رسانه متمایل به خودش نوشت این توئیت باعث شورش هایی غیر قانونی شده است.
اما در ادامه، اوضاع در روز شنبه روبه وخامت گذاشت، بطوری که فراخوان ترامپ برای خنثی کردن طرح ضد کرونایی فرمانداران دمکرات، هوادارانش را به قیام خیابانی دعوت کرد و با شعارهایی مانند “حقوقتان در متمم دوم قانون اساسی را حفظ کنید” و”این حق به مصادره گرفته شده است”، مجادلات سیاسی لفظی و کلامی را به شدت تندتر کرد.
جوئان فریمن، استاد تاریخ دانشگاه ییل و متخصص در زمینه خشونت‌های ضد دولتی، از جمله چهره هایی است که به دعوت ترامپ برای خیابانی کردن چالش جدید واکنش نشان داد و رئیس جمهور کشورش را متهم کرد که “در بحبوحه یک بحران بهداشتی ، سلامت ساکنان این ایالت‌ها را به خطر انداخته و بدون توجه به اینکه اقداماتش چه اثراتی دارد ایالت‌ها را می‌کوبد تا بتواند حمایت و رای طرفداران خود را حفظ کند.”
آثار تنش زای فراخوان رئیس جمهور آمریکا به فرمانداران ایالت هایی که دمکرات ها در اختیار دارند، به واشنگتن هم کشیده شد، بطوری که فرماندار این ایالت (جی اینسلی) نیز در مقابل تحرکات اخیر ترامپ ساکت ننشست و او را به تحریک مردم آمریکا متهم کرد.
او در بیانیه‌ای که در وب سایت فرمانداری ایالت واشنگتن منتشر کرد، ترامپ را به انجام اقدامات خطرناک و غیر قانونی متهم کرد و گفت که او در حال دامن زدن به شورش‌های داخلی است.”
اندرو کومو، فرماندار دموکرات نیویورک هم در انتقادهای شدیدش علیه دونالد ترامپ، درباره دستورالعمل جدید وی گفت: «بدون منابع مالی لازم، کارهایی را که می‌گویید نمی‌توانیم انجام دهیم.»
البته در مقابل جریان هایی که مخالف ترامپ هستند، موافقان او اعتقاد دارند که دعوت به این شورش ها نوعی هدایت کشور به سمت جلوگیری از یک فاجعه بزرگتر است، اما درعین حال تاکنون پاسخ دقیقی به این سوال ها نداشته اند که آیا این روند در صورت شدت گرفتن بحران اقتصادی ناشی از کرونا از کنترل خارج نخواهد شد و آیا نمی تواند مقدمه فروپاشی احتمالی نظام سیاسی اجتماعی آمریکا باشد؟
سقوط نفت ، فروپاشی اقتصادی
موافقان ترامپ برای توجیه خارج شدن از پروتکل های بهداشتی، به آمارهای مربوط به بیکاری و سقوط بازارهای مختلف اشاره دارند، بطوری که می گویند با ادامه اعمال تدابیر محدود کننده مرتبط با پاندمی کرونا، فعالیت‌های اقتصادی این کشور مختل شده است. وزارت کار آمریکا روز پنجشنبه (۱۶ آوریل) اعلام کرد که فقط در یک هفته منتهی به این روز ۵.۲۵ میلیون نفر دیگر در این کشور بیکار شده اند. آخرین آمارها نیز حکایت از آن دارد که در یک ماه گذشته ۲۲ میلیون نفر فرم های بیکاری را پر کرده اند.
اوضاع اقتصادی آمریکا حالا به گونه ای نیست که ترامپ بتواند با ارائه راهکارهای تزریقی پول و یا باج گیری از کشورهای ثروتمند در عین حال ضعیف، مشکلاتش را پیش ببرد. از طرفی، یکی از منابع درآمدی که او بر روی آن حساب بازکرده بود یعنی نفت، در وضعیتی نامناسبی قرار دارد، بطوری که خود منابع آمریکایی اذعان داشته اند در روزهای اخیر نفت تگزاس حتی با رقم دو دلار هم فروش رفت و در روز دوشنبه این هفته به زیر صفر دلار در هر بشکه رسید .
حتی خوشحالی ترامپ مبنی بر توافق عربستان و روسیه و کاهش تولید روزانه ۱۰ میلیون بشکه ای اوپک در هفته گذشته هم دوام چندانی نداشت؛ آنگونه که بسیاری توقع داشتند با پایان بازی عربستان و روسیه و کاهش تولید و به تبع آن بازگشت قیمت ها به پیش از ورود به دوره کرونا، قیمت نفت افزایش یابد.
این روند به بیکری حدود ۲۲ میلیون آمریکایی ظرف یک ماه منجر شده است ؛ شرایطی که شدیدترین موج بیکاری در ظرف یک قرن گذشته در ایالات متحده توصیف شده است، از همین رو کسی نمی داند آمریکایی که اندیشمندان زیادی در دنیا معتقدند برغم قدرت نظامی و اقتصادی اش از فقدان قوه اندیشه و تعقل رنج می برد، زیر این فشارها ، آن هم با رئیسی همچون ترامپ و تیم تندرو وی چه میزان تاب خواهد آورد.
این سوال بویژه زمانی جدی تر مطرح می شود که سیاست های ترامپ هم در عرصه بین الملل صدمات جبران ناپذیری بر امنیت جهانی و محیط زیست وارد کرده و هم در حوزه داخلی، واگرایی های انسانی ، اقتصادی و مدیریتی را تشدید کرده است و بسیاری از کارشناسان و متخصصان حوزه های مختلف اکنون به منتقدان جدی سیاست های ترامپ تبدیل شده اند. پروفسور ریچارد وولف از جمله شخصیت هایی است که می گوید که اخذ تنها یک درصد مالیات از ثروت ۶۰۰ میلیاردر آمریکایی برای تامین هزینه تمام تست‌ها، تجهیزات محافظ، دستگاه‌های تنفسی و تخت‌های بیمارستانی در مقابله با کرونا کفایت می‌کند! با اینحال، بعید به نظر می رسد شخص ترامپ و تیم اطرافیان او بخواهند یا بتوانند از ایده های کارشناسان و صاحب نظران برای عبور از بحران جاری اقتصاد این کشور استفاده کنند.
دعوت به شورش
ترامپ از ابتدای ورود به کاخ سفید نشان داده سیاست ها و برنامه هایش مبنای عقلانی نداشته و عمدتا احساسی و بر پایه مشورت های تیم تندرو اطرافیانش بوده است، همانگونه که در خروج از پیمان ها و معاهدات بین المللی مانند معاهده آب و هوایی پاریس و یا برجام نشان داده و یا در رفتارهای تنش زا در منطقه خلیج فارس و غرب آسیا از خود بروز داده است و حالا هم شهروندان آمریکایی باید در انتظار برخوردهای چکشی در مدیریت کرونا و بحران اقتصادی منتج از آن در داخل آمریکا باشند.
شاهد این مدعا اینکه ، مهمترین تحول در روزهای اخیر فراخوان ترامپ به طرفدارانش برای شورش عمومی بود که متعاقب آن بسیاری از هوادارانش با اسلحه به خیابان ها ریختند. روز شنبه گروه هایی با سلاح های گرم و خودکار در تکزاس، میشیگان ،کنتاکی ، آیداهو، کالیفرنیا و اوکلاهاما علیه تدابیر اعمال شده ایالتی، در خیابان ها ظاهر شدند و برای اولین بار در طی چند دهه ، شمایی از یک جامعه آماده انفجار را به تصویر کشیدند.
مردان و زنان خشمگین با چهره هایی برافروخته ، درحالی که لباس های غیرمتعارف بر تن و تپانچه یا سلاح خودکار در دست داشتند، به فراخوان ترامپ پاسخ مثبت داده و طی دو سه روز گذشته دست به قدرت نمایی در خیابان ها زدند.
این حرکت ترامپیست ها از سوی ناظران روند اوضاع جاری در آمریکا ، به مثابه چنگ و دندان نشان دادن به مخالفان ترامپ تلقی شده که اعتقاد دارند باید کشور را از مسیری که ترامپ در پیش گرفته و به پرتگاه نزدیک کرده است، نجات دهند.
در پاسخ به این شاخ و شانه کشیدن ها و تهدیدهای مسلحانه، کوین نیوسام فرماندار ایالت کالیفرنیا واکنش نسبتا تندی نشان داد و در بیانی استعاره آمیز گفت که از دولت غیر دمکراتیک ترامپ “اعلام استقلال ” می کند؛ موضوعی که برخی ها آن را به عنوان تهدید جدی واشنگتن به جدایی، از سوی جدی ترین ایالت که زمینه اعلام استقلال و جدایی ازآمریکا را دارد، تعبیر کردند.
پس از آنکه دونالد ترامپ شامگاه پنجشنبه گذشته دستورالعمل برداشته شدن محدودیت‌ها و بازگشایی فعالیت‌های اقتصادی را اعلام کرد، روز جمعه فرمانداران ایالت‌های مختلف تصمیمات خود را در این زمینه اعلام کردند که عمدتا رویکردی واگرایانه داشته است.
کرونا فدرالیسم را به چالش می کشد
اندرو گاوتورپ نویسنده گاردین در ارزیابی خود از روند جاری در آمریکا می گوید، شیوع ویروس کرونا در آمریکا منازعه میان دولت فدرال و ایالت‌ها را افزایش داده و فدرالیسم را در این کشور به چالش کشیده است.
این موضوع بویژه زمانی اهمیت خود را نشان می دهد که براساس اصول فدرالیسم آمریکایی، مقام های هر ایالت مسئول حفظ جان شهروندان خود در برابر پدیده های طبیعی و حوادث محلی از جمله کرونا هستند و دولت فدرال تنها وظیفه هماهنگی و رهبری اقدام ملی در برابر این بیماری را دارد.
این درحالی است که دخالت های ترامپ خارج از این قواعد جریان دارد و به عمد یا سهوی دیکتاتوری را به شکل تازه به نمایش گذاشته است، حال آنکه منتقدان وی همچنان اصرار دارند که ترامپ تصویری از آمریکای بی صاحب را ترسیم کرده است.
گاوتورپ در همین زمینه معتقد است، فقدان رهبری مسئولانه در کاخ سفید به ناکارآمدی نظام سیاسی آمریکا منتج شده است.
در حقیقت، او در ماجرای کرونا بجای اینکه با ایالت‌ها برای ایجاد طراحی های ملی، همکاری و هماهنگی می کرد، هفته ها و ماه‌ها واقعیت های جاری را انکار کرد و دست آخر هم مسئولیت افتضاح های بعمل آمده را به گردن نگرفت و اکنون هم برای فرار از بحران اقتصادی که عرصه را بر مردم این کشور تنگ کرده، وارد یک منازعه با رهبران محلی و ایالتی شده است. شاید برای اولین بار در تاریخ آمریکاست که رئیس جمهوری این کشور، ایالت های ۵۰ گانه را به دو جبهه خودی و غیر خودی تقسیم کرده است.
گاوتورپ در زمینه نحوه رهبری ترامپ می گوید، او صریحاً اعلام کرده حمایت های دولت فدرال(دولت مرکزی)، بر اساس وفاداری سیاسی فرمانداران تعیین می‌شود، به این مفهوم که اگر با من نباشید، بر من هستید.
این امر تا آنجا پیش رفت که در همین چند روز گذشته، به فرماندار دموکرات ایالت کلرادو مجوز خرید دستگاه کمک تنفسی از بازار آزاد داده نشد، اما ترامپ به درخواست یک سناتور جمهوری‌خواه در ایالتی دیگر مجوز خرید صد دستگاه کمک تنفسی داد.
رمزگشایی از این پیام ترامپ کار دشواری نیست، بطوری که مخالفان وی می گویند، معنا و مفهوم این پیام آن است که هر که با ما نیست، مجبور است فکری به حال خودش بکند و جمهوریخواهان نیز باید مطیع محض باشند و این یعنی پازل آخر رویاهای ترامپ ؛ پادشاهی که همه رعیت او هستند و به بیان دیگر این به مفهوم پایان لیبرالیسم و قرار گرفتن آمریکای ۴۰۰ ساله در مسیر اتفاقی بزرگ تلقی می شود.
312 23310