الکتروموتور سه فاز دستگاهی است که می‌تواند انرژی الکتریکی موجود را به انرژی مکانیکی تبدیل کند. درواقع این دستگاه بر نیروی الکترومغناطیس متکی بوده و ازلحاظ حرکتی به دو گونه خطی و دورانی طراحی‌شده است.
به‌عبارت‌دیگر، این الکتروموتور از مدار معادلی برخوردار است که بسیار شبیه به یک ترانسفورماتور سه فاز بوده و عملکرد آن بر مبنای القای میدان مغناطیسی حاصل از سیم حامل قرار دارد. به‌طورکلی این نوع دستگاه در دو بخش جریان مستقیم (DC) و جریان متناوب (AC) قرار می‌گیرند که نوع متناوب آن در دو مدل تک فاز و سه فاز ساخته می‌شود.
در ابن مقاله با ما همراه باشید تا شمارا با ساختار، انواع و ویژگی‌های این دستگاه بهتر آشنا کنیم.
برای خرید محصولات گروه صنعتی نیروژن با شماره تماس: ۰۲۱۴۴۱۵۸۶۵۰ تماس حاصل نمایید.
همانند سایر تجهیزات و دستگاه‌های صنعتی، الکتروموتور سه فاز نیز با تکیه‌بر معیارهای گوناگونی مورد دسته‌بندی قرارگرفته است. برای مثال برخی از این تقسیم‌بندی‌ها با توجه به میزان دور خود به دسته‌های 700، 1000، 1400 و 3000 دور انجام‌شده است. ازنظر جنس بدنه دستگاه هم می‌توان آن را به دودسته چدنی یا آلومینیومی تقسیم کرد. به‌طورکلی این نوع دستگاه در مدل‌های متنوع و توان‌های مختلفی ساخته می‌شود که در قسمت زیر به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم:
محصولات برگزیده: مشاهده تمامی محصولات الکتروموتور سه فاز صنعتی در گروه نیروژن
ساختمان این الکتروموتور از اجزایی همانند روتور(rotor)، شافت الکتروموتور، پوسته، سیم‌پیچ، پروانه خنک‌کننده، استاتور و ترمینال تشکیل‌شده است. باید بدانید که رتور دستگاه‌های القایی در دو دسته قفسی و سیم پیچی ارائه میشوند. رتور قفسی شامل میله‌های مسی یا آلومینیومی است که در داخل شیارهای ورقه مغناطیسی رتور تعبیه‌شده‌اند.
میله‌های نامبرده از دو طرف توسط حلقه‌های هم‌جنس به یکدیگر متصل میشوند. رتور سیم‌پیچی شده از سه دسته سیم‌پیچ با اختلاف 120 درجه (همانند استاتور دستگاه صنعتی سه فاز) پیچیده شده، تشکیل می‌شود که نسبت به رتور عایق‌بندی شده‌اند.
از سوی دیگر چند مورد از مهم‌ترین اجزاء این دستگاه، خازن، بلبرینگ، قطعات گلند، خار، سوئیچ و گارورنر به شمار می‌روند. بدیعی است که تمام بخش‌ها و اجزاء این مجموعه در جهت دستیابی به هدف اصلی یعنی تبدیل انرژی الکتریکی به مکانیکی با یکدیگر همکاری می‌کنند.
همان‌طور که می‌دانید، الکتروموتور سه فاز از فازهایT، S و R استفاده می‌کند، ازاین‌رو، توان بالاتری نسبت به نوع تک‌فاز خود دارد. این نوع دستگاه‌ها در توان‌های بسیار بالا و بسیار پایین طراحی و ارائه میشوند که با داشتن خصوصیاتی همچون نحوه کارکرد آسان، هزینه بهره‌برداری اندک، قیمت مقرون‌به‌صرفه، ظاهر و ساختمان مستحکم خود در بسیاری از صنایع به کار گرفته میشوند. برخی از نیازهایی که الکتروموتور سه فاز می‌تواند در حوزه‌های صنعتی یا غیر تأمین کند، شامل پیکربندی‌های سفارشی، کنترل گشتاور و سرعت، کنترل موقعیت و بار افزایشی است.
همان‌طور که قبلاً اشاره شد، مزیت‌های استفاده از الکتروموتور سه فاز که بانام دینام سه فاز نیز شناخته می‌شود، شامل قیمت مقرون‌به‌صرفه، هزینه مناسب بهره‌وری، طراحی و ساختمان مستحکم و همچنین کاربرد راحت آن است. باوجوداین نکات مثبت که اشتیاق ما را برای استفاده از این الکتروموتور افزایش می‌دهد، باید معایب آن را نیز در نظر بگیریم. همه می‌دانیم که دینام‌های سه فاز در سرعت‌های کمتر از گشتاور خود، دچار افت کارکرد میشوند. به‌ویژه اگر بارهای موردنظر نیاز به گشتاور ثابت یا بالاتر داشته باشند، این مشکل در زمان راه‌اندازی نمود٬ بیشتری خواهد داشت. بااین‌حال، امروزه با پیشرفت‌های بیشتر درزمینهٔ تکنولوژی الکتروموتورها و استفاده از مبدل‌های نیمه‌هادی (Semiconductor)، بهره‌گیری از نوع سه فاز القایی به خاطر قابلیت انعطاف‌پذیری رشد چشم‌گیری داشته است.
اینکه شما بخواهید از چه نوع الکتروموتوری استفاده کنید، بسته به کار آیی آن در صنعت و حرفه شما دارد. بااین‌حال، بیشتر افراد به این توافق رسیده‌اند که الکتروموتور سه فاز بهتر است در صنایعی که نیاز به سطح توان بیشتری دارند مورداستفاده قرار گیرد. به‌طورکلی این توان‌ها برحسب KW یا اسب بخار ارائه میشوند که در زمان خرید باید به میزان آن‌ها دقت شود. مثلاً اکثر این الکتروموتورها از توان‌های بالاتر از KW4 برخوردار هستند. در مقاله الکتروموتور سه فاز چیست؟ ما شما عزیزان را با ویژگی‌ها، ساختار و مزایا و معایب این نوع دستگاه آشنا کردیم حال بهتر است عرصه‌های کاربردی این الکتروموتور را نیز بشناسید. استفاده از الکتروموتور سه فاز در جامعه امروز همراه در حال افزایش است، به‌طوری‌که در صنایع غذایی، دارویی، صنعت خودروسازی، صنایع کشاورزی، صنعت فولاد، معدن، پتروشیمی، نفت و گاز، کشاورزی و صنایع دریایی حرفی برای گفتن داد.
تقسیم‌بندی دیگری که می‌توان برای این نوع الکتروموتور در نظر گرفت ازلحاظ برند و کشورهای سازنده است. برخی از پرفروش‌ترین برندهای آن نیز شامل الکتروموتور ABB، موتوژن، Siemens، چینی گوانگو و الکتروموتور Vemat است.
حتماً بخوانید: آشنایی با الکتروموتور زیمنس
_برخی از سوالاتی که احتمال دارد برای افراد فعال در این حوزه به وجود بیاید این است که پرفروش‌ترین برندهای الکتروموتور کدام‌اند؟
_سؤال رایج دیگری که معمولاً برای کاربران پیش می‌آید این است که توان سرعتی الکتروموتور سه فاز ممکن است تحت تأثیر چه عواملی قرار بگیرد؟
اختلاف سرعت چرخش رتور و میدان مغناطیسی استاتور و همچنین مقدار لغزش دینام است که میزان گشتاوری تولیدی الکتروموتور سه فاز متناوب را فراهم می‌کند.
درصورتی‌که سیم‌پیچ‌های مختلف با تعداد قطب‌های متنوعی در قسمت استاتور (جهت تغییر سرعت میدان دوار مغناطیسی) وجود داشته باشند، سرعت نوع AC این دستگاه نیز دست‌خوش تغییر خواهد شد. بااینکه سرعت الکتروموتور سه فاز یا همان دینام سه فاز القایی قابل‌کنترل است اما برای انجام این کار باید فرکانس منبع تغذیه را تغییر داد.