جنگل آمازون که در شمال آمریکای جنوبی می باشد به عنوان بزرگترین جنگل استوایی شناخته شده است و حقایقی در این جنگل وجود دارد که شاید اطلاعاتی در مورد آن نداشته باشید.
جنگلها از مهمترین زیستگاه‌های متنوع گیاهی و جانوری به شمار می‌روند که به‌دلیل شرایط اقلیمی، قطع بی‌رویه درختان، آتش‌سوزی و عدم حفاظت در معرض نابودی قرار دارند. یکی از این جنگلها که بزرگترین جنگل بارانی و گرمسیری جهان به شمار می‌رود، «آمازون» نام دارد که در تعادل آبوهوای کره زمین بسیار موثر است. آمازون با تنوع پوشش گیاهی و جانوری، حقایق شناخته‌شده و شگفتی‌های مبهم خود مورد توجه تمام محققان و گردشگران است.
بیشترین مساحت جنگل‌های آمازون در حوضه آبریز رود آمازون حدود ۲۰۰ تا ۵۰۰ میلیون سال پیش شکل گرفته است. این جنگلها انواع گوناگونی از درختان پهن‌برگ را شامل می‌شوند که نقش بسیار مهمی در تولید اکسیژن و جذب دی اکسیدکربن موجود در هوا ایفا میکنند. به‌طور کلی میتوان گفت نیمی از اکسیژن جهان از جنگل‌های آمازون تولید می‌شود؛ همین امر سبب شده است که این جنگل به‌عنوان ریه زمین شناخته شود و از آن به‌عنوان بزرگترین میراث طبیعی یاد کنند.
جنگل آمازون حدود ۶٫۷ میلیون کیلومتر مربع مساحت دارد که این عدد معادل بیش از چهار درصد از کل خشکی‌های کره زمین است. بخش‌هایی از جنگل آمازون در کشور برزیل (۶۰ درصد)، پرو (۱۳ درصد)، کلمبیا (۹ درصد)، بولیوی (۵ درصد)، ونزوئلا (۵ درصد)، گویان (۳ درصد)، سورینام (۲ درصد)، اکوادور (۱٫۵ درصد) و گویان فرانسه (۱٫۵ درصد) قرار دارد.
جنگل آمازون در جهان به عنوان بزرگترین جنگل استوایی جهان شناخته می شود که وسعت و مساحت آن بیش از 5.5 میلیون کیلومتر مربع می باشد که در نوع خود بی نظیر و تکرار نشدن است. با این حال این جنگل بقدری بزرگ و وسیع است که اگر بریتانیا و ایرلند را بخواهیم در این جنگل بگنجانیمف می توانیم آمازون را به 17 قسمت مساوی به بریتانیا و ایرلند تقسیم نمود.
جنگل آمازون اولین و بزرگترین جنگل بارانی کرۀ زمین و جنگل کنگو بعد از آن، دومین و بزرگترین جنگل بارانی است. این جنگل بیش از 50 درصد کل بارندگی منطقۀ آمازون را تولید میکنند و حتی بر الگوهای بارندگی خارج از آمریکای جنوبی نیز تأثیر می‌گذارند.
جنگل های آمازون با ثابت نگه‌ذاشتن میزان کربن، به تثبیت آبوهوای جهان کمک میکنند. خانه‌ای برای گونه‌های گیاهی و جانوری فراهم می‌سازد و به حفظ چرخۀ آب از جمله ایجاد بارندگی در مقیاس‌های محلی، منطقه‌ای و فرا‌قاره‌ای کمک می‌کند.
به‌طور کلی جنگل های آمازون در همۀ فصل‌های سال، هوایی گرم همراه با رطوبت حاره‌ای و بسیار زیاد دارد. میانگین دما در مرکز جنگل آمازون، نزدیک به 30 درجۀ سلسیوس است و تقریبا هر‌روزه باران‌های سنگینی در سرتاسر جنگل آمازون می‌بارد.
رود آمازون بزرگترین رودخانۀ آمریکای جنوبی و بزرگترین سیستم زهکشی در جهان از نظر حجم جریان آب و مساحت حوضۀ رود نامیده می‌شود. طول کل رودخانه آمازون که از جنوب پرو اندازه‌گیری شده است حداقل 6400 کیلومتر است که تنها کمی کوتاه‌تر از رود نیل است؛ اما همچنان معادل فاصلۀ شهر نیویورک تا رم است.
جنگل بارانی آمازون توسط کشورهای مختلفی اعم از برزیل، بولیوی، اکوادور، ونزوئلا، گویانا و سورینام احاطه شده است.
جنگل بارانی آمازون زادگاه و محل زندگی تعداد زیادی از حیوانات و گیاهان است. اما چرا لقب غنی ترین اکوسیستم به این جنگل بارانی داده شده است؟! علت اینکه آمازون دارای غنی ترین اکوسیستم جهان می باشد، وجود 40 هزار گونه گیاه، 1300 گونه پرنده، 3هزار نوع ماهی، 430 پستاندار و 2.5 میلیون حشرات مختلف می باشد که این در نوع خود بی نظیر می باشد!
همان گونه که گفته شد جنگل آمازون دارای بزرگترین اکوسیستم جهان را دارا می باشد که در آن بیش از 3000 نوع میوه وجود دارد. اما اکثر این میوه ها سمی هستند و با خوردن انها ممکن است جهان خود را به خطر بیندازید. لازم به ذکر است که تنها 200 نوع میوه از این 3000 نوع میوه در دیگر نقاط جهان وجود دارد و خورده می شود!
به دلیل وجود گیاهان و درختان بسیار بلند قامت در جنگل آمازون شاهد تاریک ترین جنگل جهان هستیم که در مواقع بارش باران تخمین زده شده است که به مدت 10 دقیقه گاها طول می کشد تا آب از میان درختان به پایین بیاید!
رودخانه آمازون دومین رودخانه طویل جهان با طول 6400 کیلومتر می باشد که در سال 2007 میلادی آقای ” مارتین استرل ” موفق به شنا کردن در این رودخانه طویل گردید. جالب است بدانید وی به مدت 66 روز این رودخانه را توانست با وجود تمام مشکلات احتمالی و حیوانات سمی شنا کند و روزانه تنها 10 ساعت برای آن وقت سپری می نمود.
بر دیواری در قلب جنگل آمازون در کلمبیا تصاویری از انسان‌ها و حیوانات منقرض‌شده عصر یخبندان وجود دارد که به نظر می‌رسد ۱۲,۵۰۰ سال پیش توسط دو قبیله «یانومامی» و «کایاپو» ترسیم شده باشد. این اثر هنری توسط یک تیم باستان‌شناسی انگلیسی-کلمبیایی کشف شده است که تصاویری از شترهای عظیم‌الجثه و اسب‌های عصر یخبندان در آن مشاهده می‌شود. با توجه به این موضوع که آبوهوای مرطوب و خاک اسیدی این منطقه تمام آثار فرهنگی و سوابق کتبی بومیان را از بین برده است، عجیب به نظر می‌رسد که این دیوار با گذشت مدت زمان طولانی بدون تغییر باقی مانده است.
آمازون بیش از هر‌گونه اکوسیستم دیگر روی زمین، گونه‌های گیاهی و جانوری دارد. شاید 30 درصد از تمامی گونه‌های جهان در جنگل های آمازون یافت می‌شوند. این گونه‌های جانوری از جگوارها تا تاپیرها وخفاش‌ها متفاوت هستند.
در جنگل های آمازون نزدیک به 2.5 میلیون گونه از حشرات و ده‌ها‌هزار گونۀ گیاه زندگی میکنند. تعداد گونه‌های پرندگان و پستانداران آمازون نزدیک به 2 هزار گونۀ شاخص است. تا‌به‌حال دست‌کم ۴۰٬۰۰۰ گونه‌های گیاهی، ۲۲۰۰ گونۀ ماهی، ۱۲۹۴ گونۀ پرنده، ۴۲۷ گونۀ پستانداران، ۴۲۸ گونۀ دوزیست و ۳۷۸ گونه از خزندگان به‌طور علمی در جنگل های آمازون شناسایی و طبقه‌بندی شده‌اند.
در جنگل آمازون تعداد بی‌شماری درخت وجود دارد که قدمت برخی از آنها حتی به میلیون‌ها سال می‌رسد. میتوان گفت حدود 390 بیلیون درخت در آمازون وجود دارد که سرشار از گونه‌های مختلف درختان و خانه‌ای امن و همیشه سرسبز برای ساکنانش است.
تقریباً ۱۵۰ گونۀ مختلف میمون در جنـگل های آمازون زندگی میکنند. مانند ۱۵ نوع میمون تامارین، ۹ نوع میمون جیغ‌کش، ۴ نوع میمون پشمالو، میمون درازدست، میمون کاپوچین، خز میمون و میمون تی‌تی. برخی از گونه‌های کمتر دیده‌شده نیز در این جنگل زندگی میکنند، مانند میمون یوآکاری‌گر و میمون شب.
از مهمترین جانوران رودخانه آمازون باید به مارهای آناکوندا و ماهی‌های گوشتخوار پیرانا اشاره نمود. مارهای آناکوندا در بخش‌های کم عمق رودخانه زندگی میکنند. آناکونداها یکی از بزرگترین مارهای جهان هستند. گفته می‌شود این مارها قادرند طعمه‌های بزرگ‌تر از خود و حتی یک بز را به طور کامل ببلعند.
در سال ۱۹۲۲ یک کشیش کاتولیک به نام پدر ویکتور هینز به رودخانه آمازون در بخش دور افتاده‌ای از برزیل در منطقه پارا رفته بود. او گزارش داد که ماری دیده که بیش از ۲.۵ متر طول داشته هست. هفت سال بعد وقتی کشیش باز به همان منطقه رفت مجدد مار را دید. دومین بار مار در آب شنا میکرد و چشمانش آن قدر بزرگ بود که ابتدا آنها را با چراغ‌های قایق اشتباه گرفت. مارهای بوآ که ۳ تا ۹ متر طول دارند در جنگل‌های آمازون عادی هست. گرچه مارهای بزرگتری هم وجود دارند.
خانواده‌ای از عنکبوت‌های بزرگ به نام «تارانتولا» در دنیا وجود دارد که گونه آمازونی آن، بزرگترین عنکبوتی است که تاکنون در جهان کشف شده و طول آن تا ۳۳ سانتی‌متر می‌رسد؛ این‌گونه قادر به شکار موش‌ها و حتی پرندگان کوچک است. علاوه بر این، اهالی منطقه نیز داستان‌هایی از نوعی عنکبوت نقل میکنند که با ایستادن روی پاهای عقب خود به بزرگی یک انسان می‌شود؛ هرچند هیچ شاهد علمی برای این مدعا وجود ندارد.
بیشتر گونه‌های قورباغه‌های موجود در حوزه رودخانه آمازون سمی هستند. این قورباغه‌ها اغلب به رنگ‌های قرمز و نارنجی دیده می‌شوند. بومیان مناطق آمازون اغلب سر نیزهای خود را به سم این قورباغه‌ها آغشته و در مواقع شکار و یا احساس خطر از آن استفاده میکنند.
یکی از معروف‌ترین گونه‌های قورباغه سمی آمازون، قورباغه دارت سمی (Poison dart frogs) است. بومیان آمازون دارت‌های شکار خود را اغلب به سم این گونه قورباغه‌ها آغشته می‌کردند. به همین دلیل نام قورباغه دارت سمی بر روی آنها نهاده شد.
یکی از عجیب‌ترین و دیدنی‌ترین پرندگان آمازون، هواتزین (hoatzin) است. این پرنده زیبا تاج بزرگی دارد و از نظر ظاهری بسیار شبیه قرقاول است. به دلیل همین شباهت ظاهری، به هواتزین قرقاول کانژ نیز گفته می‌شود.
این پرنده زیبا گاها به دلیل بوی بدی که دارد به نام پرنده بدبو نیز خوانده می‌شود. بوی بد این پرنده به دلیل آنزیم‌های سیستم گوارشش است. گفته می‌شود که این پرنده از نسل دایناسورهای مشتق شده‌اند و بسیار به آنها شبیه هستند. این موضوع باعث شده تا این پرنده برای محققان بسیار جذاب باشد.
پروانه‌ها یکی از دیدنی‌ترین موجودات زنده جنگل آمازون هستند. در واقع پروانه‌ها را میتوان یکی از دلایل اصلی سفر گردشگران به جنگل بارانی آمازون دانست. از زیباترین پروانه های جنگل آمازون می توان به بلو مورفو (Blue Morpho), پروانه‌های شیشه‌ای, پروانه‌های گوگردی و Kite Swallowtail اشاره کرد که در ادامه تصاویر آنها را مشاهده می کنید.
این حیوان با موهای قرمز قهوه‌ای و چنگال‌های تیز خود بسیار ترسناک به نظر می‌رسد. وقتی روی پاهای عقب خود می‌ایستد بیش از ۱.۸ متر قد دارد. با این حال، گوشتخوار نیست. این حیوان گیاهخوار است و قسمت‌های داخلی و نرم درختان را با استفاده از پنجه‌های خود می‌خورد.
بیش از ده قبیله از گروه‌های کوچک انسانی در بخش های دورافتاده جنگل آمازون زندگی میکنند. برخی از آنها نسبت به غریبه‌ها و کاشفانی که به مناطق زندگی آنها سفر میکنند مهربان و کنجکاو هستند. آنها چیزهایی که دارند مثل پوست حیوانات، تیر و کمان‌های دست ساز را با وسایل کاربردی کاشفان مثل کارد و ظروف پخت و پز مبادله میکنند. قبایل دیگر بسیار وحشی و خطرناک هستند.
بسیاری از کاشفان در ماجراجویی‌های خود ناپدید شدند و هرگز پیدا نشدند. هیچکس نمی‌داند چه اتفاقی برای آنها افتاده است. متاسفانه کسانی که به مناطقی از آمازون که پر از بومی‌های خطرناک است سفر میکنند حتی نمی‌دانند که مورد تعقیب قرار گرفته اند تا اینکه به آنها حمله می‌شود. این بومی‌ها شکارچیان ماهری هستند که به آرامی حرکت میکنند.
قبایل بومی زیادی در جنگل بارانی آمازون زندگی میکنند. بیشتر این قبایل ساکن بخش برزیل این جنگل هستند. حدود ۲۴۰ قبیله بومی در برزیل زندگی میکنند که دولت آنها را به رسمیت می‌شناسد.
معروف‌ترین قبایل آمازون Yanomami و Kayapo هستند. تاریخ سکونت این قبایل در آمازون به ۳۲ تا ۳۹ هزار سال پیش بازمی‌گردد.
به گزارش سی ان ان در سال ۲۰۰۹ اعضای قبیله کولینا در برزیل مرد جوانی را در جنگل به دام انداخته، کشته، سلاخی کرده و خورده اند. این قربانی تنها ۱۹ سال داشته است. این منطقه جنگلی در غرب برزیل و در مرز پرو قرار دارد. قبیله کولینا هنگام مبادله وسایلی که نیاز دارند گاهی با مردم روستای انویرا مواجه می‌شوند. آنها مدت کوتاهی به روستا می‌آیند و سپس به جنگل برمی گردند.
پلیس وقتی درباره این کشتار فهمید که مردان قبیله برای ساکنان روستای دیگری درباره خوردن اندام‌های یک مرد جوان صحبت می‌کردند. خانواده این پسرجوان به محل زندگی قبیله کولینا در جنگل رفتند. آنها از دیدن بدن تکه تکه شده و جمجمه او که از یک درخت آویزان بود وحشت زده شدند. قانون برزیل به پلیس اجازه نمی دهد وارد زمین‌های بومی شود بنابراین هیچکس در این قتل دستگیر نشد.
این سر حکاکی شده در دهه ۱۹۵۰ دربخشی از آمازون کشف شد که با داشتن سرهای سنگی بزرگ مشهور است. این یکی منحصر به فرد است، زیرا ویژگی‌های صورت آن شباهتی به مردم بومی ندارد. یک باستان شناس در یک فیلم مستند سال ۲۰۱۲ متوجه شد که این سر نشان دهنده هیچ یک از فرهنگ‌های پیش از تاریخی نیست که هنگام ساخت سر وجود داشته اند.
ماریکوکسی آمریکای جنوبی شبیه پاگنده‌های آمریکای شمالی است. ماریکوکسی‌ها شبه انسان‌های بزرگ و شبیه میمونی هستند که می‌توانند ۳.۶ متر رشد کنند. آنها مانند انسان‌های اولیه زندگی میکنند. با استفاده از تیر و کمان شکار میکنند و دهکده‌های کوچک می‌سازند. کاشف بریتانیایی مشهور، کلنل پرسی اچ.
فاوست (Colonel Percy H. Fawcett) آنها را در سال ۱۹۱۴ کشف کرد. کلنل آنها را بسیار مو دار توصیف کرد که تنها با خرخر کردن صحبت میکنند و وقتی به دهکده آنها نزدیک شوید مثل دشمن با شما برخورد میکنند.
کلنل همراه با تیمش دوباره در سال ۱۹۲۵ به آن منطقه بازگشت و به دنبال شهر گمشده‌ای گشت که شایعه شده بود در جنگل وجود دارد. او و کل تیمش ناپدید شدند. هیچکس نمی‌داند چه اتفاقی برای آنها افتاده است. شاید توسط ماریکوکسی‌ها کشته شده باشند.
این شهر گمشده در سال ۲۰۱۲ در جنگل‌های آمازون اکوادور کشف شد. نقطه مرکزی شهر یک هرم عظیم است که ۷۸ متر ارتفاع دارد. از آنجا که همه چیز در این شهر در مقیاس بزرگی وجود دارد نام آن را شهر غول‌ها گذاشته اند. نه تنها ابعاد ساختمان ها، بلکه اندازه ابزارهای دستی هم بسیار بزرگ است. این ابزار‌ها آنقدر بزرگ بودند که غیرممکن است یک انسان معمولی قادر به استفاده از آنها بوده باشد.
علاوه بر این، سنگ هایی که برای ساخت شهر استفاده شده اند بسیار عظیم و فاصله معدنی که از آن استخراج شده اند بسیار دور بوده است. محققانی که این سایت را مطالعه کرده اند اعتقاد دارند کسانی که این شهر را ساخته اند بین ۳. ۶ تا ۴. ۸ متر بوده اند.
رودخانه «شانای تیمپیشکا» (Shanay Timpishka) در مرکز جنگل‌های آمازون در خاک کشور پرو، با ۶ متر عمق، ۲۵ متر عرض و ۶٫۴ کیلومتر طول قرار دارد. این رودخانه یکی از شاخه‌های رود آمازون به شمار می‌رود که آب آن با دمای بیش از ۹۳ درجه سانتی‌گراد به‌اندازه‌ای داغ است که همواره هاله‌ای از بخار روی آن مشاهده می‌شود.
در رودخانه جوشان آمازون که به «تنها رودخانه جوشان جهان» ملقب است، امکان حیات هیچ جانداری وجود ندارد. برخی از بومیان، رودخانه جوشان را مقدس می‌دانند و بر انرژی معنوی آن باور دارند؛ از این‌رو برای دعا و آوازخواندن در کنار رودخانه می‌نشینند و برخی از بازدیدکنندگان نیز به‌آن‌ها ملحق می‌شوند؛ فقط باید مراقب باشند تا داخل آب نیفتند.