سرمایه گذاری به عنوان راه حلی برای محافظت از پول در برابر تورم و همواره مورد توجه و توصیه بوده و حتی در کشورهایی که از تورم بالایی نیز رنج نمیبرند، همواره از موارد بااهمیت تلقی میشده است؛ حال‌آنکه در اقتصادی مانند ایران که در طول سنوات متمادی همواره تورم های بالایی تجربه شده است، سرمایه گذاری از اهمیت دوچندانی برخوردار خواهد بود. بازار سرمایه در ایران در یک نگاه بلندمدت همواره از بازارهای جذاب برای سرمایه گذاری تلقی میشود که در صورت انجام سرمایه گذاریهای هوشمندانه میتواند عواید قابل‌توجهی را در اختیار سرمایه گذاران قرار دهد. در این مقاله ابتدا توضیح مختصری درباره ی روشهای سرمایه گذاری ارائه خواهیم کرد و در ادامه به سراغ معرفی صندوق سرمایه گذاری مشترک به عنوان یک ابزار مالی خواهیم رفت.
به‌طورکلی روش های سرمایه گذاری را میتوان به دو روش مستقیم و غیرمستقیم دسته بندی کرد. در سرمایه گذاری مستقیم، خود فرد سرمایه گذار شخصاً اقدام به سرمایه گذاری کرده و برای انجام بهتر امور آن لازم است تا از توانایی های خاصی در زمینهی انتخاب محل سرمایه گذاری مناسب و مهارت های تحلیلگری پیرامون آن برخوردار باشد. همچنین در کنار این موارد لازم است تا فرد سرمایه گذار وقت کافی را برای انجام امور مرتبط با سرمایه گذاری در اختیار داشته باشد.
حال ممکن است شرایط مطرح شده در بند قبلی در اختیار تعداد زیادی از افراد نباشد، اما آنها قصد سرمایهگذاری در بازارهای مختلف، از جمله بازار سرمایه را داشته باشند. در این شرایط سرمایه گذاری غیرمستقیم از طریق شرکت های سبدگردان و صندوق های سرمایه گذاری موضوعیت پیدا خواهد کرد. پیش از پرداختن به بحث سبدگردان ها و موضوع اصلی این مقاله یعنی صندوق های سرمایه گذاری مشترک، لازم است تا توضیحاتی را در خصوص تفاوت های بین سرمایه گذاری مشترک و غیرمشترک ارائه دهیم.
هرکدام از روشهای سرمایه گذاری نسبت به دیگری از مزایا و معایبی برخوردارند. به طور مثال در سرمایهگذاری غیرمستقیم، فرد سرمایه گذار مالکیت مستقیم در محل نهایی سرمایه گذاری را نخواهد داشت و به‌این‌ترتیب طبیعتاً حق حضور در مجمع محل نهایی سرمایه گذاری را نیز ندارد و تنها و آن هم در صورت دارابودن واحدهای ممتاز صندوقهای سرمایهگذاری میتواند در مجمع مربوط به صندوق ها شرکت کند. البته در سرمایه گذاری غیرمستقیم امکان استفاده و نیروی انسانی متخصص در سرمایه گذاری و بهرهگیری از دانش آنها امری است که سرمایه گذاری در صندوقها را جذاب میکند. بااین‌حال برای مقایسه سرمایه گذاری مستقیم و غیرمستقیم میتواند به مقالات مرتبط در سایت آکادمی دانایان مراجعه کنید.
صندوق سرمایه گذاری مشترک نوعی ابزار مالی است که از طریق تجمیع وجوه افراد مختلف که قصد سرمایه گذاری در بازاری را دارند اما از وقت و تخصص لازم برای انجام آن کار برخوردار نیستند، اقدام به سرمایه گذاری کرده و سود حاصل از این سرمایه گذاری بین مدیران و گردانندگان صندوق و سرمایه گذاران تقسیم خواهد شد. بدین ترتیب از طریق تجمیع وجوه سرمایه گذاران مختلف و بهره گیری از صرفه های ناشی از مقیاس، به بهبود وضعیت هزینه های مبادلاتی کمک شده و قدرت چانه زنی مدیران صندوق در برخی از حالت های سرمایه گذاری نیز افزایش خواهد یافت. از سوی دیگر سرمایه گذارانی که قصد سرمایه گذاری داشتند اما از دانش و تخصص لازم و همینطور وقت کافی برای انجام این کار برخوردار نبودند، با بهره گیری از صندوق های سرمایه گذاری مشترک میتوانند از عواید موجود در سرمایه گذاری مدنظرشان برخوردار شوند. برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص صندوق سرمایه گذاری مشترک میتوانید به مقالات مربوطه در سایت آکادمی دانایان مراجعه کنید.
اما علت این امر در آن است که سبدگردانها به واسطه ی نحوه ی ارائه ی خدماتشان و منحصربه‌فرد بودن سبدهای ارائه شده به سهام‌داران به واسطه ی سطح ریسک‌پذیری آنان، حداقل سرمایه ی بیشتری را طلب خواهند کرد. البته این دو ابزار و نهاد مالی دارای برخی تفاوتهای دیگر نیز هستند که برای آشنایی بیشتر با آنها مطالعه ی مقاله ی مقایسه ی صندوق های سرمایه گذاری و سبدگردانها را در سایت آکادمی دانایان به شما توصیه میکنیم.
صندوق سرمایه گذاری با درآمد ثابت یکی از انواع صندوق های سرمایه گذاری مشترک است که از طریق تجمیع وجوه سرمایه گذاران خرد اقدام به سرمایه گذاری در ابزارهای با درآمد ثابت میکند. ابزارهای مبتنی بر درآمد ثابت، مواردی هستند که با سرمایه گذاری در آنها میتوان به سودی بدون ریسک و قطعی، هرچند نهچندان قابل‌توجه و چشمگیر دست پیدا کرد. مواردی نظیر اوراق، سپردهی بانکی، گواهی سپردهی بانکی و مواردی ازاین‌قبیل از ابزارهای درآمد ثابت محسوب میشوند. چیزی در حدود ۸۰ درصد از دارایی های صندوق سرمایه گذاری با درآمد ثابت به سرمایه گذاری در ابزارهای با درآمد ثابت اختصاص پیدا کرده و از این نظر اینگونه از صندوق های سرمایه گذاری بسیار کم‌ریسک هستند.
نوع دیگری از صندوق های سرمایه گذاری مشترک، صندوقهای سرمایه گذاری در سهام هستند که عمده ی تمرکز آنها بر روی سرمایه گذاری در سهام و حقتقدم آنها است. همچنین این صندوق ها میتوانند تا درصد محدودی از دارایی خود را به سرمایهگذاری در سایر صندوق ها اختصاص دهند. بازار سهام همواره با تحولات خاص خود مواجه بوده و از این نظر با تأثیرپذیری از اخبار و اتفاقات مختلف نوساناتی را تجربه است. طبیعتاً صندوق سرمایه گذاری سهامی که بخش زیادی از داراییهای خود را در بازار سهام سرمایه گذاری میکند نیز از این قاعده مستثنی نیست و از تحولات بازار سهام تأثیر میپذیرد؛ بنابراین میتوان گفت سرمایه گذاری در قالب صندوق سرمایه گذاری سهامی برای افراد ریسک پذیر مناسبتر خواهد بود. البته فراموش نکنیم که ریسک و بازدهی با یکدیگر رابطه ی مستقیم دارند و به عبارت بهتر میتوان گفت بازدهی پاداشی برای پذیرش ریسک است و به همین علت در صورت‌پذیرش سطح بالاتری از ریسک، افراد میتوانند بازدهی های بالاتری را نیز تجربه کنند.
صندوق سرمایه گذاری مختلط را میتوان به‌عنوان راهحلی میانی بین صندوق های با درآمد ثابت و صندوق های سهامی دانست. همانطور که بیشتر اشاره کردیم، صندوق سرمایه گذاری با درآمد ثابت تقریباً صندوقی بدون ریسک بوده و مطابق با آنچه در خصوص رابطه ی ریسک و بازدهی مطرح کردیم، بازدهی این صندوق ها نیز چندان قابل‌توجه نخواهد بود. اگرچه این صندوق ها برای دوران رکود بازار سهام، محل مناسبی برای سرمایه گذاری هستند. از سوی دیگر صندوق های سهامی در عین پربازده بودن ریسک زیادی را نیز به همراه دارند. اما اگر بتوان ترکیبی از این دو نوع دارایی را داشت میتوان با پذیرش ریسکی معقول، بازدهی قابل‌توجهی را نیز به دست آورد. صندوق سرمایه گذاری مختلط با ارائهی ترکیبی از سرمایه گذاری در اوراق بهادار و سرمایهگذاری در سهام و حقتقدم و مواردی نظیر آن، ضمن کاهش ریسک نسبت به صندوق سهامی، بازدهی بیشتری نسبت به صندوق با درآمد ثابت را نیز ارائه میدهد. برای کسب اطلاع بیشتر در خصوص صندوق های سرمایه گذاری مختلط میتوانید به مقاله ی مربوط به آن در سایت آکادمی دانایان مراجعه کنید.
در این مقاله به ارائه ی توضیحات مختصری پیرامون روشهای سرمایه گذاری مستقیم و غیرمستقیم پرداختیم و همچنین در خصوص صندوق سرمایه گذاری مشترک به‌عنوان ابزاری برای سرمایه گذاری غیرمستقیم توضیحاتی ارائه دادیم. واقعیت آن است که امروزه در بسیاری از کشورهای دنیا درصد زیادی از فعلان بازار مالی از طریق صندوقهای سرمایه گذاری اقدام به سرمایهگذاری میکنند اما متأسفانه در ایران به دلیل آشنایی کمی که با این ابزار وجود دارد، در عین سودآور و ارزنده بودن سهم چندان قابل‌توجهی را به خود اختصاص نداده است. از این روی آشنایی بیشتر با این ابزارهای مالی میتواند باعث کسب بازدهی های قابل‌توجهی در زمینهی سرمایه گذاری در بازارهای مختلف شود. صندوق سرمایهگذاری مشترک دارای انواع متعدد دیگری نیز هست که در این مقاله به آنها پرداخته نشده و از شما دعوت میکنیم تا به جهت کسب اطلاع بیشتر در خصوص آنها به مقالات موجود در سایت آکادمی دانایان مراجعه کنید.