قطب جنوب قاره ای است که در نیمکره جنوبی زمین قرار دارد. این قاره پنجمین قاره بزرگ جهان است و تا حد زیادی پوشیده از یخ است و آن را به یکی از سردترین و خشک ترین مکان های روی زمین تبدیل می کند. این قاره توسط اقیانوس جنوبی احاطه شده است و زیستگاه انواع گونه های گیاهی و جانوری منحصر به فرد است که با شرایط شدید این قاره سازگار شده اند. قطب جنوب همچنین یک مکان مهم برای تحقیقات علمی، به ویژه در زمینه های علوم آب و هوا، نجوم و زمین شناسی است. با وجود شرایط سخت، این قاره مورد بازدید کاشفان، دانشمندان و گردشگران از سراسر جهان قرار گرفته است.
این قاره توسط سیستم معاهده قطب جنوب اداره می شود که شامل تعدادی توافقنامه و پروتکل هایی است که فعالیت های این قاره را کنترل می کند، از جمله قوانین حفاظت از محیط زیست، تحقیقات علمی و گردشگری. قطب جنوب (Antarctica) جنوبی ترین قاره زمین است و از نظر مساحت پنجمین قاره بزرگ است.
قطب جنوب سردترین، خشک ترین و بادخیزترین قاره زمین است. میانگین دما در حدود -49 درجه سانتیگراد (-56 درجه فارنهایت) و کمترین دمای ثبت شده روی زمین -89.2 درجه سانتیگراد (-128.6 درجه فارنهایت) در منطقه Dome Argus قطب جنوب بوده است.
قطب جنوب با وجود شرایط سختی که دارد، خانه طیف متنوعی از حیات وحش از جمله پنگوئن ها، فوک ها، نهنگ ها و پرندگان دریایی است. آب های این قاره نیز از انواع ماهی ها و بی مهرگان حمایت می کند. تنها قاره ای است که جمعیت انسانی بومی ندارد. تنها افرادی که در این قاره زندگی می کنند دانشمندان و کارکنان پشتیبانی هستند که در ایستگاه های تحقیقاتی که توسط کشورهای مختلف اداره می شوند کار می کنند.
قطب جنوب شامل حدود 90 درصد از یخ های جهان و 70 درصد از آب شیرین آن است. اگر تمام یخ های قطب جنوب ذوب شوند، سطح دریاهای جهانی حدود 60 متر (200 فوت) افزایش می یابد. اولین مشاهده ثبت شده قطب جنوب توسط یک اکسپدیشن روسی در سال 1820 بود، اما این قاره تا اواخر قرن 19 و اوایل قرن 20 به طور عمیق کاوش نشد.
معاهده قطب جنوب که در سال 1959 امضا شد، قطب جنوب را به عنوان یک حفاظت علمی معرفی کرد و فعالیت نظامی در این قاره را ممنوع کرد. امروزه 54 کشور این معاهده را امضا کرده اند و به طور گسترده نمونه ای موفق از همکاری و دیپلماسی بین المللی محسوب می شود.
قطب جنوب منطقه زمانی ندارد و زمان آن معمولا بر اساس منطقه زمانی کشوری است که ایستگاه تحقیقاتی را اداره می کند. با این حال، برخی از ایستگاه های تحقیقاتی از مناطق زمانی خاص خود برای پاسخگویی به نیازهای دانشمندان و کارکنان خود استفاده می کنند.
بزرگترین قفسه یخی در قطب جنوب، قفسه یخی راس است که تقریباً به اندازه فرانسه است و حداکثر ضخامت آن در حدود 800 متر (2600 فوت) است. در سال 1985، یک تیم بین المللی از دانشمندان حفره ای را در لایه اوزون بر فراز قطب جنوب کشف کردند. این کشف منجر به امضای پروتکل مونترال در سال 1987 شد که بر اساس آن تولید و استفاده از مواد تخریب کننده لایه لایه اوزون ممنوع شد.
قطب جنوب علیرغم موقعیت دوردست، از مشکلات زیست محیطی در امان نیست. تغییرات آب و هوایی، آلودگی و صید بی رویه همه تهدیداتی برای اکوسیستم حساس این قاره هستند. این قاره همچنین یک مقصد محبوب برای گردشگری ماجراجویی است و فعالیت هایی مانند اسکی، کوهنوردی و تماشای حیات وحش باعث جذب بازدیدکنندگان از سراسر جهان می شود. با این حال، این فعالیت‌ها می‌توانند تأثیر منفی بر محیط‌زیست و حیات وحش داشته باشند و بسیاری از سازمان‌ها برای ترویج شیوه‌های گردشگری مسئولانه در قطب جنوب تلاش می‌کنند.
این قاره به دو منطقه تقسیم می شود: قطب جنوب شرقی که فلاتی مرتفع با ارتفاع متوسط 2000 متر (6500 فوت) از سطح دریا است و قطب جنوب غربی که مجموعه ای از جزایر کم ارتفاع و قفسه های یخی است. این دو منطقه توسط کوه های ماوراء قطب جنوب از هم جدا شده اند.
قطب جنوب خشک ترین قاره زمین است که میانگین بارندگی سالانه آن تنها حدود 200 میلی متر (8 اینچ) است. بیشتر این بارش به صورت برف می بارد که در طول زمان انباشته می شود و صفحات یخی وسیع قاره را تشکیل می دهد. ضخامت ورقه یخی در قطب جنوب بسیار متفاوت است، به طوری که برخی از مناطق دارای یخ با ضخامت بیش از 4000 متر (13000 فوت) هستند. وزن این یخ باعث غرق شدن قاره می‌شود و برخی از مناطق به اندازه ۲ سانتی‌متر (۰.۸ اینچ) در سال فرو می‌روند.
قطب جنوب علیرغم شرایط شدیدش، میزبان تعدادی ایستگاه تحقیقاتی است که توسط کشورهایی از جمله ایالات متحده، روسیه، چین و استرالیا اداره می شوند. این ایستگاه ها طیف وسیعی از تحقیقات علمی از جمله مطالعات تغییرات آب و هوایی، نجوم و میکروبیولوژی را انجام می دهند. همچنین مکان مهمی برای مطالعه اثرات سفرهای فضایی بر بدن انسان است. شرایط سخت و انزوای این قاره، آن را به مکانی ایده آل برای آزمایش تجهیزات و تکنیک هایی تبدیل کرده است که می توانند در ماموریت های فضایی طولانی مدت مورد استفاده قرار گیرند.
این قاره ساکنان دائمی ندارد، اما چندین تلاش برای ایجاد مستعمرات در آنجا صورت گرفته است. یکی از معروف ترین آنها تلاش بریتانیا در اوایل قرن بیستم به رهبری رابرت فالکون اسکات بود که با مرگ اسکات و تیمش در سفر بازگشت از قطب جنوب به تراژدی ختم شد.
قطب جنوب دارای یک وضعیت حقوقی منحصر به فرد است، زیرا متعلق به هیچ کشوری نیست و در عوض توسط سیستم معاهده قطب جنوب اداره می شود. سیستم معاهده شامل تعدادی توافقنامه و پروتکل است که بر فعالیت های این قاره حاکم است، از جمله قوانین حفاظت از محیط زیست، تحقیقات علمی و گردشگری. همچنین خانه تعدادی از ویژگی های زمین شناسی منحصر به فرد است، از جمله دره های خشک، منطقه ای از این قاره که تقریباً به طور کامل عاری از برف و یخ است. دره ها خانه تعدادی میکروارگانیسم منحصر به فرد هستند که با شرایط سخت منطقه سازگار شده اند.
در نهایت، قطب جنوب نقش مهمی در تاریخ اکتشافات فضایی داشته است. آسمان صاف و هوای خشک این قاره، آن را به مکانی ایده آل برای رصدهای نجومی تبدیل کرده است و تلسکوپ های متعددی در ایستگاه های تحقیقاتی این قاره نصب شده است. علاوه بر این، از صفحات یخی این قاره برای مطالعه تاریخ آب و هوای زمین و آزمایش تجهیزات و تکنیک های کاوش در سیارات دیگر استفاده شده است.
قطب جنوب یک محیط منحصر به فرد و دورافتاده است که یک محیط ایده آل برای انجام طیف گسترده ای از تحقیقات علمی فراهم می کند. در اینجا چند نمونه از انواع تحقیقات انجام شده در قطب جنوب آورده شده است:
1. تحقیقات آب و هوا: قطب جنوب یک مکان حیاتی برای مطالعه تغییرات آب و هوایی است، زیرا ورقه یخی این قاره حاوی رکوردی از شرایط آب و هوایی گذشته است که صدها هزار سال پیش باز می گردد. دانشمندان از هسته های یخ برای مطالعه تغییرات دما، ترکیب جوی و سایر متغیرهای آب و هوایی در طول زمان استفاده می کنند.
2. تحقیقات نجومی: جو خشک و شفاف قطب جنوب آن را به مکانی ایده آل برای رصدهای نجومی تبدیل کرده است. چندین رصدخانه در این قاره تاسیس شده است، از جمله تلسکوپ قطب جنوب و رصدخانه نوترینو آیس کیوب.
3. تحقیقات زمین شناسی: زمین شناسی منحصر به فرد قطب جنوب فرصتی را برای مطالعه تاریخ زمین و فرآیندهایی که سیاره را شکل می دهند، فراهم می کند. دانشمندان سنگ‌ها و فسیل‌های این قاره را مطالعه می‌کنند تا تکامل قاره‌های زمین و توزیع مواد معدنی و سایر منابع را بهتر درک کنند.
4. تحقیقات اقیانوس‌شناسی: آب‌های قطب جنوب خانه طیف متنوعی از جانداران دریایی است و موقعیت این قاره در انتهای اقیانوس‌های جهان، آن را به مکانی حیاتی برای مطالعه جریان‌های اقیانوسی، اکوسیستم‌های دریایی و تأثیر تغییرات آب و هوایی بر اقیانوس‌ها تبدیل می‌کند. .
5. تحقیقات میکروبیولوژی: قطب جنوب خانه تعدادی از میکروارگانیسم های منحصر به فرد است که با شرایط شدید این قاره سازگار هستند. دانشمندان این موجودات را مطالعه می‌کنند تا درک بهتری داشته باشند که چگونه زندگی می‌تواند در محیط‌های شدید زنده بماند و فناوری‌ها و محصولات جدید را بر اساس سازگاری‌های منحصربه‌فردشان توسعه دهند. تحقیقات فضایی: موقعیت دوردست قطب جنوب و محیط خشن آن را به مکانی ایده آل برای آزمایش تجهیزات و تکنیک هایی تبدیل کرده است که می توانند در اکتشافات فضایی مورد استفاده قرار گیرند. دانشمندان در مورد موضوعاتی مانند سیستم های پشتیبانی از زندگی، قرار گرفتن در معرض تشعشع و اثرات روانی انزوا تحقیق می کنند.
7. تحقیقات جوی: موقعیت قطب جنوب و انزوا از سایر نقاط جهان، آن را به مکانی ایده آل برای مطالعه جو زمین تبدیل کرده است. دانشمندان ترکیب جو و همچنین حرکت توده های هوا و تاثیر الگوهای آب و هوا در این قاره را مطالعه می کنند.
8. تحقیقات زیست شناسی: قطب جنوب خانه انواع گونه های گیاهی و جانوری منحصر به فرد است که با شرایط سخت این قاره سازگار شده اند. دانشمندان این گونه‌ها را مطالعه می‌کنند تا بهتر بفهمند که چگونه زندگی می‌تواند در چنین محیط‌های خشن زنده بماند و فناوری‌ها و محصولات جدیدی را براساس سازگاری‌های منحصربه‌فردشان توسعه دهند.
9. تحقیقات یخبندان شناسی: قطب جنوب شامل حدود 90 درصد یخ های جهان است که آن را به مکانی حیاتی برای مطالعه فرآیندهایی تبدیل می کند که صفحات یخ را شکل می دهند و تغییر می دهند. دانشمندان حرکت صفحات یخ، تشکیل کوه های یخ و تاثیر تغییرات آب و هوایی بر پویایی ورقه های یخ را مطالعه می کنند.
10. تحقیقات زیست محیطی: قطب جنوب یک محیط منحصر به فرد و از نظر اکولوژیکی حساس است که در برابر آلودگی و سایر تهدیدات زیست محیطی آسیب پذیر است. دانشمندان تحقیقاتی را برای درک بهتر تأثیر فعالیت های انسانی در قاره و توسعه استراتژی هایی برای به حداقل رساندن این تأثیرات انجام می دهند.
اینها تنها چند نمونه از انواع تحقیقاتی است که در قطب جنوب انجام می شود. شرایط سخت و انزوای این قاره، آن را به مکانی چالش برانگیز اما ارزشمند برای اکتشافات علمی تبدیل کرده است.
قطب جنوب یک محیط منحصر به فرد و دورافتاده است که در طول سال ها اکتشافات مهم بسیاری را به همراه داشته است. در اینجا برخی از مهم ترین اکتشافاتی که در قطب جنوب انجام شده است:
1. کشف سوراخ ازن: در اواسط دهه 1980، دانشمندان حفره ای را در لایه اوزون زمین بر فراز قطب جنوب کشف کردند. این کشف منجر به تلاشی جهانی برای حذف تدریجی استفاده از مواد شیمیایی مخرب لایه ازن شد و در سال های اخیر به کاهش اندازه سوراخ ازن کمک کرده است.
2. کشف حیات باستانی: دانشمندان شواهدی از حیات باستانی در دره های خشک قطب جنوب کشف کرده اند، منطقه ای که تقریباً به طور کامل عاری از برف و یخ است. فسیل‌های تشک‌های میکروبی در سنگ‌هایی با بیش از 3 میلیارد سال قدمت یافت شده‌اند که بینشی از اولین اشکال حیات بر روی زمین ارائه می‌دهند.
3. کشف شهاب سنگ ها: قطب جنوب به دلیل آب و هوای سرد و خشک خود منبع غنی شهاب سنگ است. دانشمندان هزاران شهاب سنگ را از این قاره جمع آوری کرده اند، از جمله برخی از آنها که گمان می رود از مریخ منشا گرفته باشند.
4. کشف دریاچه های زیر یخبندان: دانشمندان تعدادی دریاچه زیر یخبندان را در قطب جنوب کشف کرده اند که برخی از آنها میلیون ها سال است که از بقیه جهان جدا شده اند. این دریاچه ها بسیار مورد توجه دانشمندان هستند زیرا ممکن است دارای اشکال منحصر به فرد و باستانی حیات باشند.
5. کشف گونه های جدید: قطب جنوب محل زندگی انواع گونه های گیاهی و جانوری منحصر به فرد است که با شرایط سخت این قاره سازگار شده اند. دانشمندان گونه‌های جدیدی از باکتری‌ها، قارچ‌ها و حیوانات را در قطب جنوب کشف کردند، از جمله چندین گونه از تاردیگرادها (خرس‌های آبی) که برای زندگی در محیط خشن این قاره سازگار هستند.
6. کشف قطب جنوب: اولین بار توسط رولد آموندسن کاشف نروژی در سال 1911 به قطب جنوب رسید و پایان مسابقه ای طولانی و دشوار برای اولین نفری بود که به قطب رسید. کشف قطب جنوب یک دستاورد مهم در تاریخ اکتشافات بود و به کشف بینش های جدید در مورد جغرافیا و آب و هوای زمین کمک کرد.
7. کشف کوه های ماوراء الطبیعه: کوه های ترانس تارکتیک رشته ای از کوه ها هستند که از مرکز قطب جنوب می گذرند و شرق و غرب قطب جنوب را از هم جدا می کنند. این کوه ها برای اولین بار در اوایل قرن بیستم کشف شدند و از آن زمان تاکنون موضوع تحقیقات گسترده ای در زمینه زمین شناسی و اکولوژی آنها بوده است.
8. کشف کوه های گامبورتسف: در سال 2008، دانشمندان رشته ای از کوه های زیر یخبندان را در شرق قطب جنوب کشف کردند که به کوه های گامبورتسف معروف هستند. این کوه ها بسیار مورد توجه دانشمندان هستند زیرا ممکن است حاوی سرنخ هایی از شکل گیری این قاره و تکامل پوسته زمین باشند.
9. کشف کریل قطب جنوب: کریل های قطب جنوب سخت پوستان کوچک و شبیه میگو هستند که بخش مهمی از اکوسیستم این قاره را تشکیل می دهند. دانشمندان سال‌ها کریل قطب جنوب را مطالعه کرده‌اند و کشف کرده‌اند که نقش مهمی در زنجیره غذایی ایفا می‌کنند و منبع غذایی برای انواع حیوانات دریایی از جمله نهنگ‌ها، فوک‌ها و پنگوئن‌ها فراهم می‌کنند.
10. کشف تأثیرات تغییر آب و هوا: دانشمندان سال هاست که در حال بررسی تأثیرات تغییر آب و هوا بر قطب جنوب بوده اند و اکتشافات قابل توجهی در مورد محیط در حال تغییر این قاره انجام داده اند. به عنوان مثال، آنها شواهدی از ذوب شدن صفحات یخ، بالا آمدن سطح دریاها و تغییر در توزیع گونه های گیاهی و جانوری یافته اند.
قطب جنوب خانه انواع گونه های گیاهی و جانوری منحصر به فرد است که بسیاری از آنها با شرایط سخت این قاره سازگار هستند. در اینجا برخی از برجسته ترین نمونه ها آورده شده است:
1. پنگوئن امپراطور: پنگوئن امپراتور بزرگترین گونه پنگوئن است و منحصر به قطب جنوب است. این پنگوئن‌ها با شرایط سرد و باد این قاره سازگار هستند و می‌توانند در دمای 60- درجه سانتیگراد (76- درجه فارنهایت) زنده بمانند.
2. دندان ماهی قطب جنوب: ماهی دندان در قطب جنوب ماهی بزرگ و درنده ای است که در آب های اطراف قطب جنوب یافت می شود. این هدف اصلی شیلات لانگ لاین اقیانوس جنوبی است و گاهی از آن به عنوان “طلای سفید” صنعت ماهیگیری قطب جنوب یاد می شود.
3. خزه قطب جنوب: خزه قطب جنوب گونه گیاهی مقاومی است که توانایی زنده ماندن در شرایط سخت این قاره را دارد. به کندی رشد می کند و دهه ها طول می کشد تا به بلوغ برسد، اما نقش مهمی در تثبیت خاک و ایجاد زیستگاه برای سایر موجودات دارد.
4. مروارید قطب جنوب: مروارید قطب جنوب یک گیاه گلدار کوچک است که در چند منطقه ساحلی قطب جنوب یافت می شود. این یکی از تنها دو گونه گیاهی گلدار است که بومی قطب جنوب است.
5. کریل قطب جنوب: کریل قطب جنوب سخت پوستان کوچک و شبیه میگو هستند که بخش مهمی از اکوسیستم این قاره را تشکیل می دهند. آنها منبع غذایی مهمی برای انواع حیوانات دریایی از جمله نهنگ ها، فوک ها و پنگوئن ها هستند.
6. علف موی قطب جنوب: علف موی قطب جنوب گونه ای از علف است که در مناطق ساحلی قطب جنوب یافت می شود. برای رشد در خاک های سنگی سازگار است و می تواند در دماهای کمتر از -20 درجه سانتیگراد (4- درجه فارنهایت) زنده بماند.
7. مگس قطب جنوب: مگس قطب جنوب گونه کوچکی از مگس است که فقط در سردترین مناطق قطب جنوب یافت می شود. این حشرات برای زنده ماندن در دمای 50- درجه سانتیگراد (58- درجه فارنهایت) سازگار هستند و می توانند چندین سال در حالت انیمیشن معلق زنده بمانند.
8. عنکبوت دریایی قطب جنوب: عنکبوت دریایی قطب جنوب گونه ای منحصر به فرد از بندپایان دریایی است که در آب های سرد اطراف قطب جنوب یافت می شود. این عنکبوت ها پاهای بلند و دوکی دارند که به آنها کمک می کند تا در بستر دریا حرکت کنند و طول آنها تا 25 سانتی متر (10 اینچ) می رسد.
9. فوک Weddell: یکی از بزرگترین گونه های فوک در قطب جنوب است و می تواند تا 600 کیلوگرم (1300 پوند) وزن داشته باشد. این فوک ها با شرایط سرد و یخبندان این قاره سازگار هستند و می توانند تا عمق 600 متری (1970 فوت) شیرجه بزنند.
به طور کلی، قطب جنوب خانه انواع گونه های گیاهی و جانوری منحصر به فرد است که با شرایط سخت این قاره سازگار شده اند. این گونه‌ها نقش مهمی در اکوسیستم این قاره دارند و دانشمندان به مطالعه آنها برای درک بهتر زیست‌شناسی، اکولوژی و تکامل حیات در محیط‌های شدید ادامه می‌دهند.