زمینِ ساختمانی نجوم در محوطه رصدخانه مراغه تامین شد

«جواد محرم‌پور» افزود: علاوه بر آن سند تک برگ برای سه هکتار از محوطه رصدخانه به نام میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی اخذ شده و به زودی دیوار حایلی هم بین محوطه رصدخانه و سایت مجاور آن احداث می‌شود.

وی با اشاره به اینکه نصب پلانتاریوم در محل رصدخانه نیز به دلیل نبود ساختمان امکان‌پذیر نشده، افزود: این پلانتاریوم ژاپنی طی سال ۱۳۸۳ با یک میلیون دلار هزینه از محل اعتبارات ملی خریداری شده اما تاکنون بدون استفاده باقی مانده است.

«محرم‌پور» به توجه خاص وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی نسبت به میراث نجوم در استانها هم اشاره، و بیان کرد: اخیرا پژوهشکده تاریخ علم دانشگاه تهران و پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری نیز در خصوص ایجاد موزه علم نجوم در رصدخانه مراغه تفاهم‌نامه‌ای را امضا کردند.

وی ادامه داد: به موجب این تفاهم‌نامه، موزه‌ای متشکل از ماکت‌های ابزارهای رصدخانه مراغه در مقیاس اصلی و در مجاورت رصدخانه خواجه نصیرالدین طوسی راه‌اندازی می‌شود.

رییس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی مراغه اضافه کرد: تنظیم شناسنامه ابزارهای نجومی، معرفی ابزارهای علمی کهن به مخاطبان عام، برگزاری کارگاه‌های آموزشی کاربرد ابزارهای نجومی کهن و تاسیس موزه مجازی تاریخ نجوم از دیگر بندهای این تفاهم‌نامه است.

«محرم‌پور» با بیان اینکه راه‌اندازی موزه نجوم، نصب پلانتاریوم و فعالیت‌های مرتبط دیگر به احداث ساختمان نجوم و اخترفیزیک در محل رصدخانه وابسته است، ادامه داد: تملک زمین پس از ۲ دهه برای احداث این ساختمان زمینه را برای عملیاتی شدن این طرح‌ها مهیا می‌کند.

به گفته وی مرکز تحقیقات نجوم و اخترفیزیک، دانشگاه آزاد اسلامی و شهرداری نیز برای کمک به احداث ساختمان نجوم و اخترفیزیک در محل رصدخانه خواجه نصیرالدین طوسی اعلام آمادگی کرده‌اند و نقشه‌های این ساختمان که حدود ۲ دهه قبل آماده شده بود نیز در حال بازنگری و بهینه‌سازی است.

گفتنی است روز گذشته هم خبر ثبت «روز مراغه» مصادف با ۱۶ اردیبهشت ماه و سالروز بسته شدن زیج ایلخانی در رصدخانه خواجه نصیرالدین طوسی در تقویم رویدادهای گردشگری کشور از طریق ایرنا منتشر شد.

اهالی شهرستان معتقدند که حضور وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در آیین روز مراغه سال ۱۴۰۱ موجب شد تا رصدخانه مورد توجه «عزت‌الله ضرغامی» قرار گیرد و ثبت روز مراغه در تقویم رویدادهای گردشگری و عقد تفاهم‌نامه میان پژوهشکده تاریخ علم دانشگاه تهران و پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری نیز نتیجه این حضور است.

رصدخانه مراغه حدود ۷۶۴ سال قبل توسط خواجه نصیرالدین طوسی و با کمک دیگر اندیشمندان در مراغه بنا نهاده شد؛ این رصدخانه که در فهرست آثار ملی کشور قرار دارد، نه تنها کامل‌ترین رصدخانه زمان خود بود، بلکه نخستین رصدخانه مجهز قبل از کشف دوربین به شمار می‌رود به طوری که تا ۳۰۰ سال بعد از آن هم رصدخانه‌ای با آن امکانات در غرب به وجود نیامد.

به گواه تاریخ این مجموعه تا سال ۷۰۳ هجری قمری یعنی تا زمان سلطان محمد خدابنده فعال بود اما پس از آن بر اثر عوامل متعدد همچون تغییر پایتخت و بی‌توجهی حکام رو به ویرانی رفت و در حال حاضر آثاری اندکی از بناهای متعلق به آن باقی مانده است.