سهم بازار جهانی خودروهای الکتریکی در دهه گذشته جهش فوق العاده‌ای به جلو داشته و کارشناسان انتظار دارند که این روند در سال‌های آینده شتاب بیشتری بگیرد.
به گزارش اخبار جدید به نقل از انرژی پرس، وسایل نقلیه الکتریکی در تعدادی از کشورها، در مسیر تبدیل شدن به یک محصول انبوه قرار دارند. اگرچه برخی نگرانی‌ها در مورد سرعت رشد صنعت وجود دارد، داده‌های فروش جهانی ثابت می‌کند که ما فقط سطح را خراشیده‌ایم. برای درک وضعیت فعلی بخش خودروهای الکتریکی، باید به آنچه در چند سال گذشته رخ داده است توجه کنیم.
سال ۲۰۲۰ رشد قابل‌توجهی در ثبت‌نام کلی خودروهای جدید نشان نداد. بازار جهانی انواع خودروها تحت تأثیر همه‌گیری کووید- ۱۹ و رکود اقتصادی پس از آن قرار گرفت. در میان همه گیری، چشم انداز فروش جهانی خودروهای برقی در ابتدای سال کاملاً غیرقابل پیش‌بینی بود. با این حال، همانطور که زمان نشان داد، سال ۲۰۲۰ به طور شگفت‌انگیزی سال مثبت بود و فروش جهانی خودروهای برقی ۴۳ درصد نسبت به سال ۲۰۱۹ رشد کرد و سهم بازار جهانی خودروهای الکتریکی به رکورد ۴.۶ درصد افزایش یافت.
سال ۲۰۲۱ یک جهش بزرگ برای فروش خودروهای الکتریکی بود زیرا از سال ۲۰۲۰ دو برابر شد و به ۶.۷۵ میلیون رسید. تعداد خودروهای برقی فروخته شده در یک هفته در سال ۲۰۲۱ بیشتر از تعداد فروخته شده در کل سال ۲۰۱۲ بود.
سال ۲۰۲۲ با شکستن رکوردهای قوی همراه شد. فروش خودروهای برقی از مرز ۱۰ میلیون فراتر رفت و ۱۴ درصد از کل خودروهای جدید فروخته شده برقی بودند که نسبت به ۹ درصد در سال ۲۰۲۱ و کمتر از ۵ درصد در سال ۲۰۲۰ جهش کاملی داشت. این امر منجر به تردد بیش از ۲۶ میلیون خودروی الکتریکی در جاده‌های جهانی در سال ۲۰۲۲ شد که نشان‌دهنده افزایش ۶۰ درصدی از سال ۲۰۲۱ است.
سهم و اندازه جهانی خودروهای برقی
خودروهای برقی قرار است نقشی محوری در هدف بلندپروازانه اهداف آلایندگی صفر تعیین شده برای سال ۲۰۵۰ ایفا کنند و صنعت خودرو در حال آماده شدن برای آن است. بازار به سرعت در حال رشد است.
فروش جهانی خودروهای برقی در سال ۲۰۲۳ که با چالش کربن‌زدایی همراه است، اکنون به طور جدی مورد توجه کشورهای پیشرو قرار گرفته و با حمایت از سیاست‌ها و مشوق‌های مختلف، افزایش یافت. طبق گزارش آژانس بین‌المللی انرژی، فروش جهانی خودروهای الکتریکی به تقریباً ۱۴ میلیون نفر رسید که نشان‌دهنده افزایش ۳۵ درصدی نسبت به سال ۲۰۲۲ است. این رشد به این معنی است که ناوگان خودروهای الکتریکی جهانی به ۴۰ میلیون نفر در سال ۲۰۲۳ افزایش یافت و به نظر می‌رسد این روند در سال ۲۰۲۴ مثبت باقی بماند. تنها در سه ماهه اول سال، فروش ۲۵ درصد نسبت به مدت مشابه در سال ۲۰۲۳ رشد کرد.
پیش‌بینی می‌شود تا پایان سال ۲۰۲۴ شاهد ۱۷ میلیون فروش باشیم. خودروهای برقی می‌توانند تا آن زمان ۲۰ درصد از کل فروش خودرو را تشکیل دهند. آژانس بین‌المللی انرژی پتانسیل رشد زیادی را به ویژه در خارج از بازارهای اصلی چین، اروپا و ایالات‌متحده آمریکا می‌بیند. این نشانه خوبی است که حرکت الکترونیکی در حال یافتن راه خود به سایر نقاط جهان است.
با توجه به در دسترس‌بودن مدل‌های الکتریکی، در مجموع ۵۹۰ مدل خودروی الکتریکی در سال ۲۰۲۳ برای مصرف‌کنندگان در دسترس بود که نسبت به سال قبل ۱۵ درصد افزایش داشته است. پیش‌بینی می‌شود که ۱۰۰۰ مدل در سال ۲۰۲۸ در دسترس باشد.
اوضاع در اروپا چگونه است؟
پس از تجربه رکود در فروش خودروهای برقی در سال ۲۰۲۲، اروپا ۲۵ درصد از فروش جهانی خودروهای برقی را در سال ۲۰۲۳ به خود اختصاص داد و پیش‌بینی می‌شود که این میزان در سال ۲۰۲۴ حفظ شود و دومین بازار بزرگ خودروهای الکتریکی پس از چین باقی بماند. فروش خودروهای برقی در سال ۲۰۲۳ نسبت به سال ۲۰۲۲ بیش از ۲۰ درصد بیشتر بود و به تقریبا ۳.۲ میلیون رسید. در اتحادیه اروپا، این تعداد حدود ۲.۴ میلیون نفر بود.
فروش خودروهای برقی قاره به طور پیوسته در بیشتر کشورها افزایش می‌یابد، به جز آلمان، که سهم فروش از ۳۰ درصد به ۲۵ درصد کاهش یافته است که عمدتاً به دلیل حذف یارانه‌های متعدد خرید است.
اعداد و ارقام در حال افزایش، نشان‌دهنده اجرای قوانین سخت گیرانه‌تر در مورد استانداردهای انتشار دی اکسیدکربن است، مانند کاهش ۱۰۰ درصدی انتشار دی اکسیدکربن برای خودروها و وانت‌های جدید از سال ۲۰۳۵، اما همچنین اقدامات محرک مختلف توسط بسیاری از دولت های اروپایی و مزایای مالیاتی و یارانه‌های اعمال شده در در بازارهای بزرگ قرار گیرد.
براساس چشم انداز جهانی خودروهای الکتریکی، نروژ با ۹۵ درصد از کل خودروهای فروخته شده الکتریکی، سوئد با ۶۰ درصد و هلند با ۳۰ درصد همچنان بزرگترین بازار اروپایی است. فرانسه و بریتانیا با ۲۵ درصد از کل خودروهای فروخته شده الکتریکی هستند.
وضعیت زیرساخت‌های جهانی شارژ خودروهای برقی
بیشترین شارژ هنوز هم در خانه یا محل کار انجام می‌شود و تعداد شارژرهای خصوصی ۱۰ برابر بیشتر از شارژرهای عمومی است. در بریتانیا، یکی از بالاترین سهم‌های دسترسی به شارژ خانه با ۹۷ درصد ارائه می‌شود اما هر چه وسایل نقلیه الکتریکی بیشتر در جاده‌ها تردد داشته باشند، نقاط شارژ عمومی بیشتری برای پشتیبانی از جذب گسترده خودرهای الکتریکی مورد نیاز است، به خصوص در مناطق متراکم‌تر که دسترسی به شارژ خانگی محدودتر است.
در سال ۲۰۲۳، سهام شارژ عمومی حدود ۴۰ درصد افزایش یافت. شارژرهای سریع، به طور خاص، ۳۵ درصد از سهام شارژ عمومی را تا پایان سال به خود اختصاص دادند و از رشد شارژرهای کند پیشی گرفتند.
چین در سال ۲۰۲۳ برای شارژ آهسته AC و برای شارژ سریع DC، بر بازار تسلط داشت. بیش از ۸۵ درصد از شارژرهای سریع جهان و ۶۰ درصد از شارژرهای آهسته در طول سال در چین نصب شدند.
به نظر می‌رسد که اکثر کشورهای اروپایی قبلاً به اهداف زیرساخت شارژ عمومی خود برای سال ۲۰۲۴ دست یافته‌اند. هلند با مجموع ۱۶۰ هزار ایستگاه شارژ پیشتاز است و پس از آن آلمان با ۱۳۳ هزار، فرانسه با ۱۲۸ هزار بلژیک با ۵۹ هزار ایستگاه شارژ قرار دارند. هلند، فرانسه و آلمان روی هم ۶۱ درصد از کل نقاط شارژ عمومی در منطقه را تشکیل می‌دهند.
حمایت دولت از زیرساخت‌های شارژ عمومی
با توجه به اینکه چندین یارانه خرید خودروهای برقی در چند سال گذشته در بسیاری از کشورها جذابیت خود را نشان داده است، اکنون دولت‌ها تمرکز خود را بر گسترش پشتیبانی از نقاط شارژ خودروهای الکتریکی تغییر می‌دهند. این به شکل یارانه‌ها و مشوق‌ها و همچنین توسعه قوانین و مقررات مربوط به پرداخت‌ها، قابلیت اطمینان و قابلیت همکاری زیرساخت‌های شارژ عمومی به منظور بهبود تجربیات راننده خودروهای الکتریکی ارائه می‌شود.
نیاز به توسعه زیرساخت‌های شارژ عمومی کافی در بازارهای در حال توسعه نیز وجود دارد. به عنوان مثال، در هند، بودجه ارائه شده امکان نصب ۷۰۰۰ شارژر سریع را در سال ۲۰۲۳ در این کشور فراهم کرد.
شارژ وسایل نقلیه الکتریکی سنگین
وسایل نقلیه سنگین معمولاً می‌توانند در همان نقاط شارژ خودروهای سبک شارژ شوند، اما هرچه اندازه باتری بزرگتر باشد، زمان شارژ طولانی‌تر است. بنابراین شارژ وسایل نقلیه سنگین می‌تواند منجر به اختلالات و تاخیر در تاسیسات شارژ معمولی شود. فضاهای شارژ اختصاصی برای وسایل نقلیه سنگین بیش از نیاز است، اما توسعه آنها هنوز در مراحل اولیه است.
برای آماده شدن برای موج شارژ وسایل نقلیه الکتریکی سنگین، نیاز شدیدی به شبکه‌ای از شارژرهای فوق سریع و یک استاندارد شارژ جدید وجود دارد که زمان شارژ را بیشتر کاهش دهد. خوشبختانه هر دو در دست ساخت هستند.
وضعیت سایر وسایل نقلیه الکتریکی
در حالی که خودروهای سواری معمولاً اعتبار انقلاب خودروهای الکتریکی را به خود اختصاص می‌دهند، خوب است که سایر اشکال حمل ونقل را نیز در نظر بگیریم که به تدریج سبزتر می‌شوند. از حمل‌ونقل عمومی تا اسکوترهای الکترونیکی در حال تبدیل شدن به الکتریکی هستند.
کامیون‌های سنگین
در سال ۲۰۲۳، کامیون‌های برقی از نظر فروش برای اولین‌بار از اتوبوس‌های برقی پیشی گرفتند که با ۵۴ هزار دستگاه، رشدی ۳۵ درصدی نسبت به سال ۲۰۲۲ داشت. اروپا به بیش از ۱.۵ درصد از سهم فروش رسید، سهم فروش را تقریباً سه برابر افزایش داد و به بیش از ۱۰ هزار کامیون برقی رسید و انتظار می‌رود که این تعداد نیز به لطف سیاست‌های بلندپروازانه مختلف، بیشتر رشد کند.
برقی‌سازی بخش سنگین بخش مهمی از سفر به آینده‌ای با آلایندگی صفر است زیرا اگرچه کامیون‌های سنگین تنها ۱۰ درصد از کل وسایل نقلیه با موتورهای احتراق داخلی را تشکیل می‌دهند، اما ۷۰ درصد از انتشار را بر عهده دارند.
اتوبوس‌های برقی
محبوبیت اتوبوس‌های برقی از سال ۲۰۲۰ در حال افزایش است. در سال ۲۰۲۳، تقریبا ۵۰ هزار اتوبوس برقی در سطح جهان فروخته شد، که موجودی جهانی را به بیش از ۶۳۵ هزار رساند. چین قبلاً بر بازار تسلط داشت. در سال ۲۰۲۰، بیش از ۹۰ درصد از فروش اتوبوس برقی را بر عهده داشت، اما در سال ۲۰۲۳، تقاضای چین کاهش یافت. این کشور همچنان صادرکننده اصلی به کشورهای آمریکای لاتین، آمریکای شمالی و اروپاست.
فرانسه، آلمان و اسپانیا تنها چند کشور اتحادیه اروپا هستند که شاهد افزایش فروش اتوبوس برقی هستند. بلژیک، نروژ و سوئیس بیش از ۵۰ درصد از سهم فروش را در سال ۲۰۲۳ به دست آوردند.
در سال ۲۰۲۳، خودروهای دو و سه چرخ برقی ۱۳ درصد از کل فروش را به خود اختصاص دادند و آن را به الکتریکی‌ترین بخش خودرو در جهان تبدیل کردند.
با افزایش آمار فروش خودروهای الکتریکی، وسایل نقلیه دست دوم به طور فزاینده‌ای در دسترس و مقرون به صرفه‌تر می‌شوند. در سال ۲۰۲۳، بازار خودروهای الکتریکی کارکرده شامل حدود ۸۰۰ هزار خودرو در چین، ۴۰۰ هزار خودرو در ایالات‌متحده و بیش از ۴۵۰ هزار خودرو در فرانسه، آلمان، ایتالیا، اسپانیا، هلند و بریتانیا بود.
قیمت خودروهای برقی دست دوم به سرعت در حال کاهش است و در مقایسه با موتورهای احتراقی معمولی رقابتی‌تر می‌شود. مشابه موتورهای احتراق داخلی، که خرید خودروی دست دوم اغلب روش ترجیحی خرید در کشورهای نوظهور و صنعتی است، می‌توان انتظار داشت که الگوی مشابهی برای خودروهای الکتریکی شکل بگیرد. در اتحادیه اروپا از هر ۱۰نفر هشت نفر خودروهای دست دوم خود را می‌خرند.
توسعه باتری خودروهای برقی
افزایش ثبت نام خودروهای الکتریکی منجر به افزایش تولید باتری‌های لیتیوم یونی خودرو شد. در سال ۲۰۲۳، تقاضای باتری خودروهای برقی ۴۰ درصد نسبت به سال قبل افزایش یافت زیرا فروش خودروهای برقی در همه بازارها، به ویژه در اروپا و ایالات‌متحده به رشد ادامه داد.
چین همچنان کشور پیشرو در تولید باتری، به ویژه تولید باتری‌های سنگین است. حدود ۱۲ درصد باتری‌های تولید شده در این کشور صادر می‌شود. با این حال، اروپا عقب نمانده است. بر اساس گزارش بلومبرگ، سهم اروپا از تولید جهانی باتری تا سال ۲۰۳۰ به ۳۱ درصد افزایش خواهد یافت.
نقش چین در تولید باتری
چین همچنان نقش رهبری را در مراحل بالادستی زنجیره ارزش ایفا می‌کند. تنها کشورهایی که سهم قابل توجهی در ظرفیت تولید مواد در خارج از چین دارند، کره (۹ درصد) و ژاپن (۳ درصد) هستند. آژانس بین المللی انرژی پیش‌بینی می‌کند که تولید باتری تا سال ۲۰۳۰ در اطراف بزرگترین مراکز تولید خودروهای برقی متمرکز خواهد بود.
سال ۲۰۲۳ سالی بود که قیمت باتری‌های خودروهای الکتریکی کاهش یافت. این تا حد زیادی ناشی از قیمت فلزات اصلی باتری مانند کبالت، گرافیت و منگنز بود. این باعث کاهش تقریبا ۱۴ درصدی قیمت باتری‌های تمام شده نسبت به سال ۲۰۲۲ شد. تولید باتری در چین و پس از آن آمریکای شمالی و اروپا ارزان ترین تولید باتری است.
بازیافت باتری ضروری است
یکی از نگرانی‌های رایج در مورد باتری‌های ماشین‌های الکتریکی، دشواری تضمین پایداری آنهاست. اینجاست که بازیافت و استفاده مجدد باید به کار بیاید. ظرفیت بازیافت باتری جهانی در سال ۲۰۲۳ به ۳۰۰ گیگاوات ساعت رسید. تا سال ۲۰۳۰، این تعداد می‌تواند به ۱۵۰۰ گیگاوات ساعت برسد.
تاثیرات زیست محیطی خودروهای برقی
در مجموع خودروهای برقی در سال ۲۰۲۳ تقریباً ۱۳۰ تراوات ساعت برق مصرف کردند. این میزان با کل مصرف برق نروژ در سال ۲۰۲۳ مطابقت دارد. پیش‌بینی می‌شود که خودروهای الکتریکی تا سال ۲۰۳۵ حدود ۶ تا ۸ درصد از مصرف جهانی برق را به خود اختصاص دهند.
با افزایش تقاضای برق برای شارژ وسایل نقلیه الکتریکی، نیاز به محافظت از شبکه برق با آن افزایش می‌یابد. برنامه‌ریزی دقیق زیرساخت‌های برق، استفاده گسترده از شارژ هوشمند و اجرای راه‌حل‌های مدیریت انرژی هوشمند برای مدیریت بار، همگی برای اطمینان از سیستم‌های برق سالم و متعادل بسیار مهم خواهند بود.
کاهش انتشار گازهای آلاینده
در سال ۲۰۲۳، استفاده از خودروهای الکتریکی باعث کاهش بیش از ۲۲۰ میلیون تن در تولید گازهای گلخانه‌ای خودروهای الکتریکی در سراسر جهان شد که در مقایسه با ۸۰ میلیون در سال ۲۰۲۲ است. در عمل، آلاینده‌های خودروهای الکتریکی عمدتاً ناشی از فرآیند تولید است.
شاسی بلندها میزان آلایندگی بیشتری طی تولید ایجاد می‌کنند که تقریباً ۷۰ درصد بیشتر از خودروهای برقی کوچکتر است. علاوه بر این، شاسی بلندها به باتری‌های بزرگ تری نیاز دارند که تقاضای بیشتری را برای مواد معدنی کمیاب و سایر منابع ایجاد می‌کند.
سیاست‌های فعلی مرتبط با خودروهای برقی
بر کسی پوشیده نیست که سیاست‌های دولتی و محلی نقش بزرگی در تسریع پذیرش خودروهای الکتریکی ایفا می‌کنند. بازارهای بزرگ (چین، ایالات متحده، اروپا) که در حال حاضر شاهد رشد سریع فروش خودروهای برقی هستند، سفرهای خود را با ارائه سیاست‌هایی مانند مشوق‌های خرید خودرو آغاز کردند. یارانه‌ها و مشوق‌ها برای خودروهای الکتریکی در اقتصادهای نوظهور با بازارهای بزرگ خودرو، همچنان نقش کلیدی در رشد بیشتر دارند.
تا سال ۲۰۳۰، موجودی وسایل نقلیه الکتریکی جهانی به نزدیک به ۲۵۰ میلیون وسیله نقلیه خواهد رسید و در سال ۲۰۳۵ به ۵۲۵ میلیون دستگاه افزایش می‌یابد. سهم فروش می‌تواند در سال ۲۰۳۵ به بیش از ۵۰ درصد برسد.