در یک دسته‌بندی کلی، صرافی‌های ارز دیجیتال به دو دسته متمرکز و غیرمتمرکز تقسیم می‌شوند. تفاوت اصلی صرافی‌های متمرکز و غیرمتمرکز در نحوه اجرای سفارش‌های خرید و فروش رمزارزها است.
در یک دسته‌بندی کلی، صرافی‌های ارز دیجیتال به دو دسته متمرکز و غیرمتمرکز تقسیم می‌شوند. تفاوت اصلی صرافی‌های متمرکز و غیرمتمرکز در نحوه اجرای سفارش‌های خرید و فروش رمزارزها است. نمی‌توان با قاطعیت گفت کدامیک از این دو نوع صرافی بر دیگری برتری دارد.
هرچند برترین صرافی‌های ارز دیجیتال از نظر حجم معاملات، پلتفرم‌های متمرکز هستند و بیش از 70 درصد معاملات رمزارزها در این صرافی‌ها انجام می‌شود؛ اما نمی‌توان به‌سادگی از کنار نقش صرافی‌های غیرمتمرکز در بازار کریپتو عبور کرد. در ادامه به‌بررسی مهم‌ترین تفاوت‌های صرافی متمرکز و غیرمتمرکز می‌پردازیم.
همان‌طور که از عنوان آن بر می‌آید، صرافی متمرکز به‌صورت متمرکز فعالیت می‌کند. در واقع صرافی نقش واسطه برای اجرای تراکنش‌های خرید و فروش ارز دیجیتال را ایفا می‌کند. در بعضی از صرافی‌های متمرکز، خود پلتفرم به‌صورت مستقیم وارد معامله با کاربران می‌شود. اما در برخی دیگر از پلتفرم‌های متمرکز، بستری برای برقراری ارتباط بین خریداران و فروشندگان ایجاد می‌شود و صرافی تنها سفارش‌های خرید و فروش مرتبط را به‌یکدیگر متصل می‌کند.
صرافی غیرمتمرکز از قرارداد هوشمند برای اجرای سفارش‌های خرید و فروش در بستر شبکه‌های بلاک‌چین استفاده می‌کند. به‌عبارت دیگر، پردازش تراکنش‌ها در این صرافی‌ها به‌صورت خودکار و غیرمتمرکز با استفاده از فناوری بلاک‌چین صورت می‌گیرد. این موضوع باعث می‌شود تا عملا دخالت صرافی در معاملات ارزهای دیجیتال به‌حداقل مقدار ممکن کاهش پیدا کند.
اصلی‌ترین تفاوت صرافی متمرکز و غیرمتمرکز، مربوط به نحوه اجرای سفارش‌های خرید و فروش است که بالاتر بررسی کردیم. اما تفاوت‌های مهم دیگری هم بین پلتفرم‌های متمرکز و غیرمتمرکز وجود دارند.
تجربه نشان می‌دهد که بسیاری از صرافی‌های غیرمتمرکز بدون ثبت نام و احراز هویت به‌کاربران خدمات می‌دهند. این در حالی است که حداقل ثبت نام در صرافی‌های متمرکز اجباری است. کاربران صرفا با اتصال کیف پول خود به صرافی غیرمتمرکز می‌توانند خرید و فروش ارز دیجیتال را انجام دهند.
برای معامله در یک صرافی متمرکز لازم است که حتما حساب کاربری خود را شارژ کنید. این در حالی است که چیزی به‌نام واریز و برداشت وجه در صرافی غیرمتمرکز مطرح نیست. در واقع، نیازی به نگهداری ارز دیجیتال در صرافی غیرمتمرکز نیست و تراکنش‌ها به‌صورت مستقیم از طریق کیف پول کاربران انجام می‌شوند.
معمولا کار کردن با صرافی‌های متمرکز در مقایسه با پلتفرم‌های غیرمتمرکز برای معامله‌گران تازه‌وارد آسان‌تر است. ضمن اینکه پرداخت کارمزد معاملات رمزارزها در صرافی متمرکز معمولا نرخ مشخصی دارد. این در حالی است که صرافی‌های غیرمتمرکز معمولا بر اساس نقدینگی موجود، نرخ کارمزد معاملات را به‌صورت شناور دریافت می‌کنند.
مدیریت قیمت لحظه‌ای ارزهای دیجیتال در صرافی‌های متمرکز و غیرمتمرکز هم حائز اهمیت است. تجربه نشان می‌دهد صرافی‌های متمرکز از روش‌هایی برای سفارش‌گذاری پشتیبانی می‌کنند که بالاترین سطح کنترل قیمت اجرای معامله را در اختیار معامله‌گران قرار می‌دهند. این در حالی است که قیمت لحظه‌ای ارزهای دیجیتال در صرافی‌های متمرکز، بسته به‌مکانیزم قیمت‌گذاری ممکن است نوسانات بیشتری را تجربه کند. در نتیجه خیلی از تریدرها ترجیح می‌دهند که معاملات خود را در صرافی‌های متمرکز دنبال کنند.
یکی دیگر از چالش‌های جدی صرافی‌های غیرمتمرکز، مسئله پشتیبانی از معامله‌گران است. حتی بزرگ‌ترین صرافی‌های غیرمتمرکز بازار کریپتو هم سازوکار مناسبی برای پشتیبانی از معامله‌گران ندارند. این در حالی است که صرافی‌های متمرکز معتبر تلاش می‌کنند تا خدمات پشتیبانی 24/7 را از راه‌های گوناگون برای کاربران خود فراهم کنند. به‌همین دلیل، پیگیری مشکلات احتمالی برای معامله‌گران در صرافی‌های متمرکز خیلی آسان‌تر است. ضمن اینکه در بسیاری از کشورها از جمله ایران، صرافی‌های متمرکز در چارچوب قانونی و نظارتی فعالیت می‌کنند. چنین ویژگی درباره پلتفرم‌های غیرمتمرکز صدق نمی‌کند.