کاربران آزمایشگاه های میکروبیولوژی و تشخیص طبی با میکروارگانیسم ها به طور روزمره سر و کار خواهند داشت. کشت سلول ها و باکتری ها نیز از مهم ترین و رایج ترین آزمایش هایی است که در این آزمایشگاه ها انجام خواهند شد. شمارش سلول های حاصل از کشت می تواند در نتایج کمی و کیفی آزمایش ها تاثیر گزار باشد. به بیان دیگر برای بحث و نتیجه گیری آزمایش های میکروبی تعداد سلول ها فاکتور بسیار مهمی است. کلنی کانتر دستگاهی است که برای شمارش سریع و دقیق میکروارگانیسم ها به خصوص باکتری ها به کمک پژوهشگران علم زیست شناسی آمده است.
یکی از روش های کلاسیک برای تعیین میزان میکروب ها در یک نمونه، رقیق کردن نمونه و رشد میکروب ها در پلیت ها یا پتری دیش های مخصوص کشت و سپس شمارش آن ها است. این میکروب ها از یک یا چند سلول رشد می کنند و به کلنی های قابل مشاهده و شمارش تبدیل می شوند. باکتری ها رایج ترین نوع میکروارگانیسم ها هستند که با این روش شمارش می شوند. این روش برای شناسایی و شمارش میکروب ها در خاک، آب و مواد غذایی استفاده می شود.
https://www.mathworks.com/matlabcentral/fileexchange/35943-automated-counting-of-bacterial-colonies
کلنی کانتر (Colony Counter) دستگاهی است که کار را برای کاربران آزمایشگاه های میکروبیولوژی بسیار ساده کرده است. به کمک این دستگاه و ویژگی های اختصاصی که دارد می توان نتایج دقیق و قابل اطمینان به دست آورد.
اگر یک نمونه میکروبی رقیق نشده را روی ژل آگار قرار دهید، تعداد زیادی کلنی خواهید دید که با یک دیگر نیز ترکیب می شوند. در این صورت شمارش آن ها غیر ممکن خواهد شد. اما اگر نمونه را در یک محیط مایع 6 تا 10 مرتبه رقیق کنید، می توانید محلول رقیق شده نهایی را روی محیط کشت قرار دهید تا نتیجه قابل اندازه گیری به دست آید. پلیت حاوی نمونه رقیق شده را داخل انکوباتور بگذارید تا مراحل رشد میکروب به صورت کامل انجام شود.
در این روش بدون دستگاه خاصی بایدهر نقطه کلنی را یک بار شمارش کنید. شمارش دستی کلنی ها با استفاده از قرار دادن پتری دیش های دارای باکتری کشت شده روی صفحات شبکه ای مخصوص شمارش کلنی، انجام می شود. حال باید کلنی های داخل هر سلول این صفحه را شمارش کنید. همین الگو را برای تمام سلول های این صفحه تکرار کنید تا در نهایت به شمارش کلی تمام کلنی دست پیدا کنید. برای کاهش خطا می توان کلنی های شمارش شده را در پشت صفحه پتری دیش علامت گذاری کرد. شمارش دستی تنها در صورتی کارآمد است که شما کلنی های حداقل 3 پتری دیش را شمارش کنید. در این نوع شمارش، پلیت هایی که دارای تعداد بسیار زیاد یا تعداد بسیار کم از کلنی هستند، مناسب نخواهند بود.
خطای انسانی و زمان بسیار زیادی که برای شمارش صرف می شود، دلیل آن است که شمارش دستی کلنی ها مورد استقبال کاربران قرار نگیرد. برای بالا بردن دقت و کارایی می توانید پتری دیش ها را داخل دستگاه های کلنی کانتر قرار دهید تا به صورت خودکار شمارش انجام شود. این دستگاه ها تصویری از پلیت ثبت و ذخیره می کنند. سپس کلنی ها را از پس زمینه تصویر جدا می کنند. کلنی کانتر از یک الگوریتم ویژه برای شمارش کلنی های روی پتری دیش استفاده می کند. الگوریتم های این دستگاه حتی هنگام شمارش کلنی هایی که با هم در لبه ها همپوشانی دارند هم دقیق عمل می کنند.
البته در نظر داشته باشد که کلنی های روی پلیت فقط نشان دهنده میکروب هایی هستند که در شرایط ایجاد شده به کمک انکوباتور توانسته اند رشد کنند. همچنین کلنی کانتر ها سلول های مرده را در شمارش ثبت نمی کنند. این مورد در آزمایش هایی که به غلظت سلول ها در نمونه اولیه یا اصلی نیاز دارید، مهم است.
در آزمایشگاه های میکروبیولوژی به دلیل این که کاربران با نمونه های میکروبی و میکروارگانیسم ها کار می کنند، ریسک آلودگی و ایجاد عفونت های مختلف بالا است. در صورتی که اقدامات ایمنی به درستی انجام شوند و دستگاه های مناسب در آزمایشگاه ها مورد استفاده قرار گیرند، این احتمالات تا حد بسیاری کاهش پیدا می کند. مگر در صورت خطا های انسانی بزرگ آلودگی ها می توانند پراکنده شوند.
بنابراین استفاده از هود های لامینار یا میکروبی در این گروه از آزمایشگاه ها لازم و ضروری است. سایر دستگاه ها مانند ترازو آزمایشگاهی، آون یا خشک کن، اتوکلاو، انکوباتور، کلنی کانتر و … برای انجام پایه ای ترین آزمایش های سلولی و میکروبی مورد نیاز است.
کارشناسان رویان ایران، از معتبر ترین تامین کننده تجهیزات آزمایشگاهی در کشور، شما را در زمینه تهیه ملزومات آزمایش های میکروبیولوژی راهنمایی می کنند.