یک استاد اقتصاد در تحلیل خود از وضعیت اقتصاد ایران در دوران ترامپ گفت: اگر جنگ غزه تمام شود و احتمال درگیری مستقیم ما با اسرائیل هم کاهش پیدا کند، به لحاظ روانی اثر می‌گذارد، اما به‌صورت واقعی چیزی عوض نمی‌شود چراکه ترامپ مانع فروش نفت ایران می‌شود. چهار سال فرصت مذاکره در دوره بایدن را از دست دادیم و دوباره به دامن ترامپی افتادیم که به شدت ضد ایران است.
به گزارش اخبار جدید به نقل از اقتصاد۲۴- با معرفی دونالد ترامپ به عنوان چهل و هفتمین رئیس جمهور آمریکا، تمامی بازارها در ایران سقوط کردند از بازار سرمایه گرفته تا دلار و ارز و سکه و طلا. با روی کار آمدن ترامپ بازارها در ایران یکدست دچار التهاب شدند؛ از قیمت دلار که با جهش مواجه شد تا بورس تهران که سقوط کرد و طلایی که روز ملتهبی را سپری کرد.
اما با رسیدن ترامپ به کاخ سفید چه آینده‌ای در انتظار اقتصاد ایران است؟ اقتصاد ۲۴ در این رابطه نظرات دو کارشناس اقتصادی را جویا شده است.
مرتضی افقه، اقتصاددان در تحلیل خود از واکنش بازار به پیروزی ترامپ گفت: «این واکنش قابل پیش‌بینی بود و بنده بار‌ها در مصاحبه‌های پیشین گفته بودم که باتوجه به تجربه قبلی که از ترامپ داشتیم و همچنین سخنرانی که در مبارزات انتخاباتی‌اش درباره ایران داشت، بازار تاکنون دیدگاه منفی نسبت به ترامپ داشته است.»
وی ادامه داد: «ترامپ یک دیدگاه متناقضی در سیاست خارجه‌اش دارد. او از یک سو می‌گوید نمی‌خواهم جنگ باشد و از سوی دیگر به شدت طرفدار اسرائیل است. به هر حال اقدام او مبنی بر ترور سردار قاسم سلیمانی حاکی از آن است که زمانی که مستقر شود، سخت‌گیری‌های بیشتری اعمال می‌کند. از آن بدتر به لحاظ اقتصادی همان یک و نیم میلیون بشکه نفتی که در بودجه سال ۱۴۰۴ پیش‌بینی کردند و در دوره بایدن در همین حدود بشکه نفت فروخته می‌شد، به دلیل سخت‌گیری ترامپ همان هم محقق نمی‌شود. بایدن مقداری خودش اغماض می‌کرد تا ایران را به سمت فعالیت انرژی هسته‌ای هل ندهد، اما ترامپ نمی‌گذارد همین میزان را هم بفروشیم. از این رو به نظر می‌آید اگر تحولات جدی در روابط ما با آمریکا و اروپا رخ ندهد، ممکن است سال سختی به لحاظ اقتصادی پیش روی ما باشد. قیمت ارز، طلا و سکه رو به بالا می‌رود و بورس هم با مشکلات جدی مواجه خواهد شد.»
این استاد دانشگاه در پاسخ به اینکه آیا امکان مذاکره ایران با آمریکا در دوره ریاست جمهوری ترامپ وجود دارد؟ عنوان کرد: «با اطلاعاتی که من دارم، خیر. بدین معنا که اگر ایران بخواهد مذاکراتی را انجام دهد، باید قدرت چانه‌زنی داشته باشد و بتواند امتیاز بگیرد. یک زمانی درآمد نفتی را به عنوان برگ برنده در مذاکرات استفاده می‌کردیم، اما متاسفانه اکنون نه تنها آن را نداریم بلکه آمریکا هم تحریم‌مان کرده است.»
افقه با اشاره به تنها برگ برنده ایران درصورت آغاز مذاکرات، گفت: «تنها برگ برنده‌ای که برای ما باقی مانده، قدرت موشکی‌مان است که آن هم با رد و بدل‌های موشکی اخیر یک مقداری آسیب‌پذیری سیستم دفاعیمان نشان داده شد. هرچند اسرائیل آسیب‌پذیری خود را نشان داد، ولی به هر حال آمریکا و اروپا پشت او هستند. اما به نظر نمی‌رسد چین و روسیه آنقدر که آمریکا از اسرائیل حمایت می‌کند، از ایران حمایت کنند؛ بنابراین احساسم این است که اگر ایران می‌خواهد با مشکلات اقتصادی جدی مواجه نشود باید یک مقدار در مذاکرات کوتاه بیاید.»
این اقتصاددان در پاسخ به اینکه آیا بانک مرکزی و وزارت اقتصاد توان کنترل بازار را در شرایط فعلی دارند؟ «اکیدا خیر. به دلیل اینکه حتی اگر بانک مرکزی ارز کافی داشته باشد که در حال حاضر بتواند جلوی افزایش قیمت ارز را بگیرد، به دلیل اینکه این پیش‌بینی وجود دارد که در آینده شاید نتوانیم نفت بفروشیم، ارز را با احتیاط بیشتری استفاده می‌کند.»
وی ضمن بیان اینکه بانک مرکزی و وزارت اقتصاد در مسائل اقتصادی منفعل هستند و تحولات خارجی، قدرت را در دست دارند، افزود: «اگر جنگ غزه تمام شود و احتمال درگیری مستقیم ما با اسرائیل هم کاهش پیدا کند، به لحاظ روانی اثر می‌گذارد، اما بصورت واقعی چیزی عوض نمی‌شود چراکه ترامپ مانع فروش نفت ما می‌شود. اکنون ایران، ایران سال ۹۷ نیست که اموال و شرکت‌های دولتی را بفروشد. همچنین در هفت سال گذشته هم از تمام ظرفیت‌هایمان استفاده کردیم. دوره بایدن فرصت خوبی بود که می‌توانستیم دست‌کم طی آن چهار سال مذاکرات را بصورت جدی دنبال کنیم. آن چهار سال را از دست دادیم و دوباره به دامن ترامپی افتادیم که به شدت ضد ایران است.»
محمد کشتی‌آرای نایب رئیس سابق اتحادیه طلا و جواهر تهران، نظر متفاوتی با مرتضی افقه دارد؛ او معتقد است که آمدن ترامپ تاثیری بر قیمت‌ها در بازار طلا و ارز نداشته است.
کشتی‌آرای در تحلیل خود از وضعیت بازار به اقتصاد ۲۴ گفت: «تغییرات اول صبح پس از انتخاب آقای ترامپ با تغییر قیمت اونس جهانی همراه شد. قیمت اونس جهانی با کاهش همراه شد، ولی مجددا افزایش پیدا کرد. در مجموع به نسبت دیروز قیمت اونس جهانی حدود ۲۰ دلار کاهش پیدا کرد که این کاهش قیمت می‌تواند روی قیمت داخلی تاثیر بگذارد.»
وی ادامه داد: «در بازار داخلی در ابتدای صبح نوسان افزایش قیمت ارز را داشتیم و در ادامه وقتی معاملات حالت عادی به خود گرفت مجددا با تغییرات کاهشی همراه شد. در مجموع انتخاب ترامپ در بازار داخلی ما تاثیر زیادی نداشته و نخواهد داشت. نوساناتی که امروز داشتیم روال عادی بازار است و اتفاق خاصی رخ نداده است. قیمت سکه ۴۰۰ الی ۵۰۰ تومان بالا یا پایین می‌رود و قیمت طلای ۱۸ عیار هم به همین صورت پیش می‌رود.»
این کارشناس بازار طلا ضمن تاکید بر اینکه نوسانات امروز بازار نوسانات روزانه است، ادامه داد: «تنها تاثیری که پیروزی ترامپ داشت، این بود که قیمت ارز مقداری با افزایش همراه بوده است که با کاهش قیمت ۲۰ دلاری که عنوان کردم، پوشش داده شد. در مجموع قیمت‌ها به نسبت روز سه‌شنبه تغییر محسوسی نداشته است. بازار خودش خودکنترلی دارد و نوسانات بر مبنای عرضه و تقاضاست. ما روز چهارشنبه شاهد بودیم که حباب سکه تغییری نکرد که این نشان از تعادل عرضه و تقاضا در بازار است.»
کشتی‌آرای در پیش‌بینی خود از وضعیت بازار طلا عنوان کرد: «پیش‌بینی می‌شود با همین ثبات قیمتی که در بازار داخلی و جهانی داریم، تغییری در قیمت‌ها ایجاد نمی‌شود چراکه اگر قرار بر تغییر بود باید امروز رخ می‌داد. از این رو همین ثبات را دست کم تا پایان ۲۰۲۴ داریم.