تاریخچه توسعه نهاد آمبودزمن در جمهوری قزاقستان
طبق فرمان شماره 947 رئیس جمهور قزاقستان مورخ 19 سپتامبر 2002 سِمت کمیسر حقوق بشر تعیین و آیین نامه کمیسر حقوق بشر تصویب گردید.
در سال 2012 – آمبودزمن در گروه “B” GANRI سازمان ملل متحد به رسمیت شناخته شد.
در سال 2017 – در قانون اساسی جمهوری قزاقستان انتخاب نماینده حقوق بشر توسط مجلس سنا تعیین می شود.
سال 2021 – تصمیم در مورد تصویب قانون در باره نهاد آمبودزمن و تقویت اختیارات وی
دسامبر سال 2021 – انتظار می رود قانون تصویب شود.
تصمیم برای تصویب قانون:
قاسیم ژومارت توکایف، رئیس جمهور قزاقستان ، در سخنرانی خود در افتتاحیه اولین جلسه پارلمان جمهوری قزاقستان از فراخوان هفتم (15 ژانویه 2021) ، اشاره به لزوم تدوین و تصویب قانونی در مورد نهاد آمبودزمن نمود ، که امکان تحقق کامل پتانسیل نهاد دفاع از حقوق را فراهم می کند.
اهداف تدوین لایحه:
- بهبود قوانین در زمینه حمایت از حقوق بشر و حقوق شهروندی و آزادی ها؛
– تقویت نهاد کمیسر حقوق بشر در جمهوری قزاقستان از نظر بازگرداندن حقوق و آزادی های نقض شده انسانی و مدنی ، با در نظر گرفتن اصول پاریس و ونیز و همچنین اقدامات جامع برای جلوگیری از آنها به طور کلی؛
پیش نویس های قانون اصلی و قانون همراه با آن در مورد اصلاحات در قانون اداری ، قانون مالیات ، CPC ، CPC و غیره تهیه شده است.
تحکیم ظرفیت آمبودزمن :
- تقویت پتانسیل تخصصی نهاد آمبودزمن ؛
- اجرای دیجیتالی شدن در روند پذیرش ها و مشاوره های آنلاین شهروندان؛
- ایجاد یک پایگاه داده دیجیتال از گزارش ها و داده های بازدیدهای نظارت از NPM؛
- تقویت ظرفیت پروژه برای تجزیه و تحلیل حقوق بشر؛
- ایجاد واحدی برای نظارت بر اجرای تصمیمات ارگانهای معاهده سازمان ملل؛
- افتتاح دفاتر نمایندگی نهاد آمبودزمن در شهرهای نورسلطان ، آلماتی ، شیمکنت و 14 مرکز استان.
الزامات نامزدها:
- دارا بودن تابعیت جمهوری قزاقستان؛
- داشتن تحصیلات دانشگاهی ؛
- داشتن تجربه در زمینه حمایت از حقوق بشر ؛
- دانستن زبان قزاقی (زبان رسمی)؛
- داشتن حداقل سی سال سن؛
- امکان انتخاب برای بیش از دو دوره متوالی نمی باشد (دوره مأموریت – 5 سال)؛
- حق پرداختن به فعالیت های سیاسی وجود ندارد،
- حق عضویت در یک حزب سیاسی یا انجمن عمومی دیگر وجود ندارد؛
- نمی توان به سایر فعالیتهای پولی پرداخت.
اصول فعالیت آمبودزمن:
- قانونی بودن؛
- عینیت و انصاف؛
- شفافیت؛
- استقلال؛
- مسئولیت؛
- بی طرفی در راستای منافع حقوق و آزادی های بشر.
ضمانت های استقلال آمبودزمن
- مصونیت شخصی از بازداشت ، دستگیری ، جستجو ، بازرسی ، پیگرد قانونی؛
- مصونیت از فضای مسکونی و اداری ، چمدان ، حمل و نقل شخصی و رسمی ، مکاتبات ، اسناد و ارتباطات؛
- عدم مداخله در فعالیت های دادگستری؛
- منع اختصاص سایر توابع به آن.
درباره فعالیت های مأمور حقوق بشر در قزاقستان
وظایف مجاز:
- مکانیزم های دولتی را در محافظت حقوق و آزادی های انسان تکمیل کند؛
- بر رعایت حقوق و آزادی های انسان و شهروندی نظارت کند؛
- برای بازگرداندن حقوق و آزادی های مورد نقض اقدامات انجام دهد.
عملکردهای مجاز:
- نظارت بر حقوق بشر؛
- ارائه توصیه هایی برای بهبود قوانین؛
- رسیدگی به درخواست های شهروندان؛
- تعامل با سازمان های غیردولتی و سازمان های دولتی؛
- مشاوره حقوقی به شهروندان؛
- ارتقاء آموزش حقوقی شهروندان؛
- هماهنگی مکانیسم پیشگیری ملی (NPM).
مشارکت در فعالیت های قانون گذاری:
- در مورد پیش نویس قانون اجتماعی؛
- حمایت اجتماعی از دسته خاصی از شهروندان؛
- آموزش فراگیر و از راه دور؛
- حمایت از حقوق کودکان؛
- نظارت عمومی؛
- فعالیت های داوطلبانه ، امور خیریه ، دستورات و کمکهای مالی دولت به سازمانهای غیردولتی.
