نخستین واکنش پوتین به مرگ فرمانده واگنر

ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه برای نخستین بار امروز پنجشنبه درباره حادثه سقوط هواپیمای حامل «یوگنی پریگوژین»، فرمانده گروه واگنر در روز چهارشنبه اظهارنظر کرد.

رئیس‌جمهور روسیه گفت داده‌های مقدماتی حاکی از آن است هواپیمایی که روز گذشته (چهارشنبه) در منطقه «تور» روسیه سقوط کرد حامل کارکنان گروه واگنر بوده است.

پوتین گفت: «اگر اعضای گروه واگنر در داخل هواپیما بودند- که داده‌های مقدماتی نشان می‌دهد در آنجا بوده‌اند- مایلم خاطرنشان کنم که این افراد کمک شایانی به هدف مشترک ما برای مقابله با رژیم نئونازی در اوکراین کردند. ما این را به یاد می‌آوریم و نباید فراموش کنیم.»

او درگذشت یوگنی پریگوژین و دیگر سرنشین‌های آن هواپیما را به خانواده‌های جان‌باختگان تسلیت گفت و تصریح کرد که از دهه ۱۹۹۰ پریگوژین را می‌شناخته است.

وی گفت: «من از مدت‌ها پیش پریگوژین را می‌شناختم، از اوایل دهه ۱۹۹۰.»

پوتین اضافه کرد: «او آدم با استعدادی بود ولی اشتباهاتی مرتکب شد. تاجر با استعدادی بود و نه تنها در کشور ما کار کرد و نتیجه کسب کرد بلکه در خارج از کشور و به ویژه در آفریقا هم حضور داشت.»

پوتین اضافه کرد: «او در حوزه‌های نفت، گاز، فلزات گرانبها و سنگ فعال بود. تا آنجا که من مطلع هستم او دیروز از آفریقا برگشت. با بعضی از مقام‌ها در آنجا دیدار کرد.»

وی اضافه کرد: «اما چیزی که کاملاً مشخص است و رئیس کمیته تحقیقات امروز صبح به من گزارش کرد این است که آنها تحقیقات مقدماتی درباره این حادثه را آغاز کرده‌اند.»

پوتین تصریح کرد: «این تحقیقات به طور کامل انجام خواهند شد و تا پایان ادامه خواهند یافت. تردیدی در این خصوص وجود ندارد. اجازه بدهید ببینیم عوامل تحقیق در آینده نزدیک در این خصوص چه می‌گویند. همین الان، آزمایش‌های کارشناسان، آزمایش‌های فنی و آزمایش‌های ژنتیک در حال انجام است و این مسئله قدری طول خواهد کشید.»

روز چهارشنبه منابع خبری از سقوط یک هواپیمای سبک متعلق به یوگنی پریگوژین در شمال غرب مسکو خبر داده و ساعاتی بعد اعلام کردند او نیز در این سانحه به همراه ۹ سرنشین دیگر هواپیما جانشان را از دست داده‌اند.

پریگوژین ۶۲ ساله فرمانده شرکت نظامی خصوصی واگنر بود که تا چندی قبل تحت حمایت کرملین قرار داشت. به پریگوژین لقب «سر آشپز پوتین» داده شده بود زیرا مشهور بود که پوتین در رستوران‌های او غذا می‌خورد و با بعضی از غذاخوری‌های او قراردادهای دولتی امضا کرده بود.

نام گروه واگنر از چند ماه پیش که خبرهایی از عزیمت آنها به اوکراین برای کمک به نیروهای ارتش روسیه در جنگ منتشر شده بود بر سر زبان‌ها افتاد. هنگامی که اختلافاتی میان پریگوژین با فرماندهان ارتش روسیه بروز کرد گروه واگنر معروف‌تر از هر زمان دیگر شده بود.

اوج اختلافات پریگوژین با ارتش روسیه سوم تیرماه سال جاری به صحنه نمایش در آمد. او بعد از متهم کردن نیروهای ارتش روسیه به حمله به مواضع این گروه، شورشی را علیه روسیه رهبری کرد که البته تنها ۲۴ ساعت دوام داشت و با وساطت بلاروس به پایان رسید.

با آنکه پریگوژین از حامیان حمله روسیه به اوکراین بود به صورت علنی از «سرگئی شویگو»، وزیر دفاع روسیه و «والری گراسیموف»، رئیس ستاد مشترک ارتش روسیه انتقاد می‌کرد و این دو مقام روسیه را عامل کمبودهای ارتش روسیه در جنگ می‌دانست.

ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه در یک سخنرانی تلویزیونی در روز شورش اقدامات واگنر را خیانت و خنجر از پشت توصیف کرد.

نیروهای گروه واگنر در این شورش توانستند کنترل شهر «روستوف-نا-دونو» در کشور روسیه را به دست بگیرند و در حال حرکت به سمت مسکو بودند که «الکساندر لوکاشنکو»، رئیس‌جمهور بلاروس اعلام کرد به توافقی با پریگوژین برای پایان دادن به این غائله دست پیدا کرده است.

شب ۲۴ ژوئیه عقب‌نشینی نیروهای واگنر آغاز شده بود و در این شرایطی بود که مفاد این توافق و شرایط اجرای آن از موضوعات مبهمی بود که به موضوعی برای گمانه‌زنی‌های زیادی میان تحلیلگران تبدیل شد.

اندکی بعدتر از این شورش ناتمام کاخ کرملین اعلام کرد پریگوژین ۵ روز بعد از رهبری آن شورش در جلسه‌ای با پوتین شرکت کرد.

پریگوژین گروه واگنر را در سال ۲۰۱۴ پایه‌گذاری کرد. این گروه که گفته می‌شود در حال حاضر حدود ۲۵۰۰۰ نیروی نظامی دارد در فهرست تحریم‌های ایالات متحده آمریکا قرار گرفته است.

پریگوژین روز گذشته برای نخستین بار از زمان رهبری کردن شورش نیروهایش علیه کرملین، ویدئویی از خود که احتمالا در آفریقا ضبط شده بود در کانال های تلگرامی مربوط به این شرکت منتشر کرد.

در این ویدیو پریگوژین در لباس استتار نظامی و مسلسل به دست در یک منطقه بیابانی ایستاده بود. پشت سر پریگوژین در فاصله کمی دورتر افراد مسلح دیگری به همراه یک وانت پیکاپ نظامی به چشم می‌خورند.

خبرگزاری رویترز نوشته بود قادر به تعیین مکان و تاریخ ضبط این پیام ویدیویی نشده اما صحبت‌های پریگوژین و برخی پست‌های منتشر شده در کانالهای تلگرامی حامی واگنر حاکی از ضبط شدن آن در آفریقا هستند.

پریگوژین در آن ویدئو گفت: «دمای هوا بالای ۵۰ درجه است. همه چیز همانطور که ما می خواهیم است. شرکت نظامی واگنر، روسیه را حتی در کل قاره‌ها با عظمت‌تر ساخته و آفریقا را آزادتر می‌کند. عدالت و خوشحالی برای مردم آفریقا. ما زندگی را برای داعش و القاعده و دیگر تبهکاران تبدیل به کابوس می‌کنیم».

پریگوژین در ادامه این ویدیو بیان می‌کند، گروه واگنر مشغول استخدام نیرو است و «ماموریت‌های تعیین شده را اجرا خواهد کرد». در این ویدیو یک شماره تلفن نیز برای کسانی که بخواهند به این گروه ملحق شوند درج شد.

از زمان شورش واگنرها علیه کرملین، تعدادی از نیروهای این شرکت به بلاروس نقل مکان کرده‌ و اقدام به آموزش ارتش این کشور کرده بودند.

پریگوژین در یک پیام صوتی در روز ۹ مرداد گفته بود که این گروه در حال حاضر نیرو جذب نمی‌کند اما ممکن است در آینده این کار را انجام دهد.