وزارت بهداشت بالاخره مجوز فروش آنلاین دارو را صادر کرد

ترمز لجبازی وزارت بهداشت کشیده شد. بدین‌وسیله فروش آنلاین دارو در داروخانه ها و پلتفرم ها مجاز شد و از هم‌اکنون امکان ثبت سفارش و ارسال دارو محیا شده است.

به گزارش اخبار جدید؛ از سالها پیش و به خصوص چند ماه اخیر که طرح فروش آنلاین دارو در داروخانه ها و پلتفرم ها مطرح شد، وزارت بهداشت بارها مخالفت خود را رسماً اعلام می‌کرد. این وزارتخانه معتقداست که با این کار داروهای تقلبی و قاچاق به سطح جامعه رخنه خواهد کرد و عواقبی جبران‌ناپذیر بوجود خواهد آورد.

پس از آن، پلتفرم‌ها و داروخانه‌ها نسبت به لجبازی وزارت بهداشت اعترض کردند. حال خبر رسیده که این وزارتخانه کوتاه آمده و پذیرفته است که فروش دارو در داروخانه و پلتفرم‌های فروش آنلاین مانعی ندارد.

اما موضوع به همین سادگی هم نیست. وزارت بهداشت به سازمان غذا و دارو دستور داده است که برای خرید و فروش آنلاین باید سامانه‌ای جامعه در نظر گرفته شود که همه مبادلات در آن سامانه انجام شود. ضمناً باید توجه داشته باشید که همه داروخانه‌ها و پلتفرم‌ها مجاز به فروش دارو نمی‌شوند و فقط داروخانه‌ها و پلتفرم‌هایی که دارای مجوز باشند و از سازمان غذا و دارو و وزارت بهداشت تأییدیه گرفته باشند، امکان استفاده از این خدمات را خواهند داشت.

ضمناً باید اشاره کنیم که وزارت بهداشت سازوکار این فعالیت را نیز ارائه کرده است. همچنین هرگونه فعالیت غیرقانونی و تخطی از قوانین مربوطه از سمت داروخانه و پلتفرم‌ها و شرکت‌های واسطه حمل و نقل پیگرد قانونی دارد و خاطیان به مراجع قضایی معرفی خواهند شد.

فروش آنلاین دارو در داروخانه ها و پلتفرم ها مجاز شد

بالاخره بعد از یکسال تعلل و چندین بار مخالفت صریح وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو در خصوص توزیع آنلاین دارو توسط پلتفرم‌ها و تهیه یک پیش‌نویس از سوی معاونت علمی، این وزارتخانه آئین‌نامه‌ای را در این خصوص تدوین کرد که البته این آئین‌نامه فعلاً در قالب پیش‌نویس بوده و قرار است در کارگروه اقتصاد دیجیتال وزارت ارتباطات مورد بررسی قرار گیرد و در نهایت تصویب و ابلاغ شود.

براساس بندهایی از این آئین‌نامه، وزارت بهداشت سازمان غذا و دارو را مکلف به راه‌اندازی سامانه‌ای برای ارائه خدمات غیرحضوری نسخ الکترونیک در داروخانه‌ها کرده است. سازمان غذا و دارو به هریک از داروخانه‌هایی که موفق به اخذ تاییدیه براساس این آئین‌نامه شوند، یک درگاه ارائه خدمت اعطا می‌کند. اعطای این درگاه ارائه خدمت به داروخانه‌های فاقد تاییدیه موضوع این آئین‌نامه ممنوع است.

براساس بندهای دیگر این آئین‌نامه، اعطای این درگاه تا زمان بقای شرایط اخذ تاییدیه معتبر خواهد بود و حسب تمایل کاربر، سامانه آمادگی هر داروخانه نسبت به ارسال سفارش‌های پذیرفته شده را به صورت برخط به شرکت‌های واسط حمل و نقل اعلام خواهد کرد.

در این سامانه فهرست شرکت‌های واسطه اعلام می‌شود

همچنین تاکید شده است که داروخانه مجاز است از دارورسان اختصاصی خود برای ارسال استفاده کند؛ در این صورت پرداخت هزینه‌های مربوط به حمل و نقل بر عهده داروخانه است. براساس این آئین‌نامه، قرار است فهرست شرکت‌های واسط حمل و نقل دارای تاییدیه در سامانه اعلام شود. از طرفی دارورسان باید مجهز به سامانه موقعیت‌یاب مکانی (GPS) و قابل ردیابی توسط کاربر، داروخانه و سامانه باشد.

ضرورت ثبت اطلاعات دارورسان و وسیله حمل و نقل توسط شرکت‌ها

این آئین‌نامه شرکت‌های واسط حمل و نقل را موظف کرده است که اطلاعات شخص دارورسان و وسیله حمل و نقل هر سفارش را در بانک اطلاعاتی خود ثبت کرده و از طریق وب سرویس ارائه شده توسط سازمان، در اختیار سامانه قرار دهد. درخواست شرکت‌های واسط حمل و نقل متقاضی توسط اداره کل امور دارو و مواد بررسی و تاییدیه توسط سازمان غذا و دارو صادر خواهد شد.

چه کسانی مسئولیت توزیع دارو را برعهده می‌گیرند؟

کلیه مسئولیت‌های مربوط به رعایت شرایط بهینه توزیع حمل در صورت استفاده از دارورسان اختصاصی داروخانه بر عهده مؤسس و مسئول فنی داروخانه بوده و در صورت استفاده از خدمات شرکت‌های واسط حمل و نقل، بر عهده مدیرعامل شرکت واسط حمل و نقل، مؤسس و مسئول فنی داروخانه است.

شرایط حمل و نقل دارو توسط دارورسان‌ها چیست؟

وزارت بهداشت در این پیش‌نویس شرایط حمل و نقل دارو را تشریح کرده است به این صورت که به طور مثال دارورسان باید فرآورده‌های سلامت محور را به صورت بسته‌بندی پلمب شده از داروخانه تحویل گرفته و تحویل سفارش‌دهنده دهد. درصورت مخدوش بودن پلمب بسته، دارورسان موظف به عودت بسته و داروخانه موظف به عودت مبلغ و حذف نسخه در سامانه‌های مربوطه و یا ارسال مجدد بسته است.

محفظه مخصوص حمل فرآورده‌های سلامت محور باید دارای این شرایط باشد؛ محفظه باید دوجداره و عایق گرما، سرما و رطوبت بوده و هیچ‌گونه اثرات منفی روی پایداری، سلامت بسته‌بندی‌ها و کیفیت محصولات نگذارد و همچنین محموله‌ها را از هرگونه آلودگی محیطی محافظت کند. «ویژه حمل فرآورده‌های سلامت محور» باید بر روی محفظه مخصوص حمل درج شود، به نحوی که در معرض دید عموم باشد. حمل هر کالایی به غیر از بسته فرآورده‌های سالمت محور توسط محفظه مخصوص حمل فرآورده‌های سالمت محور، ممنوع است.

اگر تحلفی صورت گیرد، پرونده به مراحع قضایی ارسال خواهد شد

در پایان نیز تاکید شده است که در صورتی که هریک از داروخانه‌ها یا شرکت‌های واسط حمل و نقل که موفق به اخذ تاییدیه براساس این آئین‌نامه شده اند، از مقررات مربوطه تخطی کنند، ضمن تعلیق تاییدیه توسط کمیسیون، پرونده برای تعیین تکلیف و رسیدگی به تخلفات به مراجع ذی‌صلاح قضائی ارجاع خواهد شد.

به نقل از مهر، هیأت وزیران خرداد سال ۱۴۰۱ وزارت بهداشت را موظف کرد طی مدت 2 ماه با همکاری وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، دستورالعمل توزیع دارو از طریق سکوها و کسب‌وکارهای اینترنتی را با رعایت اصل رقابت و جلوگیری از انحصار تدوین و ابلاغ نماید.

به دلیل تعلل صورت گرفته از سوی وزارت بهداشت، کمیسیون اصل ۹۰ مجلس به این موضوع ورود کرد و رئیس کمیسیون در مکاتبه‌ای با وزیر بهداشت از تأخیر صورت گرفته انتقاد کرد و این وزارتخانه را تهدید به شکایت قضائی کرد. در همین رابطه جلسه ویژه‌ای در تاریخ 20 آذر 1402‬ تشکیل شد و طبق صورت‌جلسه سازمان غذا و دارو موظف شد حداکثر تا یک ماه دستورالعمل مورد نظر را ابلاغ کند.

بهمن‌ماه ۱۴۰۲ نیز با پایان مهلت داده شده به سازمان غذا و دارو برای تهیه یک آئین‌نامه برای توزیع آنلاین دارو (بیش از یکسال)، دهقانی فیروزآبادی معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس جمهور در نامه‌ای به معاون اول رئیس‌جمهور، پیش‌نویس اولیه توزیع دارو از طریق سکوها و کسب‌وکارهای اینترنتی را جهت طرح و تصویب در کارگروه اقتصاد دیجیتال پیشنهاد داد.

پیش‌تر گفته شده بود که تاکسی‌های اینترنتی نقش بسیار مهمی در تحویل داروهای عرضه توسط داروخانه‌های و پلتفرم‌های فروش آنلاین دارو دارند. این موضوع به حدی رسید که شورای عالی نظان پزشکی مجبور به واکنش شد. در بیانیه این شورا آمده بود:

«قریب به دو سال است که موضوع فروش اینترنتی دارو توسط پلتفرم‌ها، به یکی از چالش‌های اساسی نظام سلامت در کشور ما درآمده است و هم اکنون با پدیده ناصرخسرو مجازی در ابعاد بسیار گسترده‌ای مواجه هستیم.»

در ادامه این بیانیه عنوان شده است:

پاسخگو نبودن پلتفرم‌های فعال در زمینه تاکسی اینترنتی در مورد مبادی تهیه دارو باعث شده است که این مکان‌ها به بهترین محل برای ورود انواع داروهای ممنوعه، قاچاق و تقلبی به شبکه تأمین داروی کشور تبدیل شده و به سلامت مردم آسیب برسد.