اردوغان: واشنگتن و لندن دریای سرخ را به دریایی از خون تبدیل می‌کنند

آنکارا که بین منافع منطقه‌ای و متحدان غربیش گرفتار شده، هشدار داد که واکنش نظامی به حملات حوثی‌ها می‌تواند منطقه درگیری را به «دریای خون» تبدیل می‌کند.

به گزارش اخبار جدید به نقل از اکوایران، گسترش جنگ غزه به دریای سرخ توجه جهان را به خود جلب کرده است. این منطقه که نقطه‌ای حیاتی برای تجارت جهانی به شمار می‌رود، در نتیجه حملات حوثی‌ها به طور فزاینده‌ای نظامی شده است.

به نوشته جورجیو کافیرو برای وبگاه ریسپانسیبل استیت‌کرفت، اعضای ناتو در واکنش به بحران امنیتی دریای سرخ اختلاف نظر دارند. برخی از کشورهای عضو این اتحادیه فرا‌آتلانتیکی طرفدار رویکرد نظامی‌تری برای مقابله با حملات موشکی و پهپادی حوثی‌ها علیه کشتی‌های تجاری و باری هستند. اما برخی دیگر هشدار داده‌اند که چنین اقدامی تنها باعث تشدید تنش‌ها می‌شود.

از ۱۲ ژانویه، ایالات متحده و انگلیس با حمایت غیرعملیاتی استرالیا، بحرین، کانادا و هلند شروع به بمباران ده‌ها هدف حوثی در مناطق مختلف یمن کردند. دورهای دیگری از بمباران نیز انجام گرفت و واشنگتن و لندن همچنان به این حملات علیه انصارالله ادامه می‌دهند. با این حال، فرانسه، ایتالیا و اسپانیا از شرکت در عملیات نظامی به رهبری آمریکا خودداری کرده و در عوض، رویکرد دیپلماتیک‌تری برای بحران امنیتی دریای سرخ در پیش گرفته‌اند.

مخالفت ترکیه با بمباران یمن

یکی از اعضای ناتو که قاطعانه‌ترین مخالفت با چنین دخالت نظامی غرب علیه حوثی‌ها را ابراز کرده، ترکیه است. رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور این کشور تا آنجا پیش رفت که واشنگتن و لندن را به «تلاش برای تبدیل دریای سرخ به دریایی از خون» متهم کرد.

اظهارات اردوغان را باید حداقل تا حدودی در چارچوب سیاست داخلی ترکیه در زمانی درک کرد که بخش زیادی از مردم از کشتار اسرائیل در غزه عصبانی هستند. همانطور که بتول دوغان آکاس، استادیار روابط بین‌الملل دانشگاه آنکارا در مصاحبه‌ای گفته، به ویژه در فضای مجازی ترکیه، «گرایش فزاینده‌ای به ستایش جنگ حوثی‌ها علیه اسرائیل» وجود دارد. او توضیح داد که دانش عمومی در میان مردم ترکیه در مورد حوثی‌ها کم است، اما همچنین اعتقاد مشترکی وجود دارد که بازیگران دولتی و غیردولتی باید از غزه حمایت کنند که بسیاری از ترک‌ها تصور دارند که حوثی‌ها مشغول چنین کاری هستند.

دوغان آکاس افزود که اردوغان مشتاقانه از برخی از متحدان سنتی غربی ترکیه به دلیل عدم اقدام علیه اسرائیل در پاسخ به رفتار آن در غزه و در عین حال، از اِعمال نیروی نامتناسب علیه حوثی‌ها در پاسخ به حملات دریاییشان انتقاد کرده است.

اگرچه سخنان اردوغان اغلب مصرف داخلی دارد، اما به نظر می‌رسد که رئیس‌جمهور ترکیه و مقامات عالی‌رتبه آنکارا شدیداً نگرانند که اقدامات نظامی آمریکا و انگلیس در دریای سرخ باعث وخامت اوضاع منطقه‌ای شده که می‌تواند ناتو را وارد یک درگیری بسیار بزرگ‌تر کند.

به گفته باتو جوشکون، تحلیلگر سیاسی متخصص امور ترکیه در مؤسسه صدیق، «این در راستای منافع آنکارا نیست که بحران تشدید شود و با توجه به تمایل اردوغان برای حفظ فاصله برابر از طرفین درگیری، ترکیه از تلاش جمعی برای حمله به اهداف حوثی سود نخواهد برد. احتمالاً این نگرانی‌ها توسط مقامات ترکیه در جلسات ناتو نیز مطرح می‌شود». او افزود: «ترکیه مستقیماً در خصومت‌های روبه‌رشد دریای سرخ دخیل نیست و در واقع، موضع بی‌طرفی فعال را اتخاذ کرده است. آنکارا حتی سریعاً حادثه‌ای که در آن حوثی‌ها به یک کشتی عازم ترکیه سوار شده و آن را توقیف کردند، کم‌اهمیت جلوه داد».

ترکیه به عنوان یک قدرت دریایی با منافع مهم در آفریقا و شبه‌جزیره عربستان، ریسک زیادی از امنیت و نظامی‌شدن دریای سرخ متحمل می‌شود. حملات دریایی حوثی‌ها باعث افزایش هزینه‌های حمل‌ونقل شده و کشتی‌های کانتینری بزرگ برای اجتناب از دریای سرخ، مسیر خود را تغییر داده‌اند که این موضوع بر اقتصاد ترکیه نیز تأثیر گذاشته است.

تجارت بین ترکیه و کشورهای خاور دور مانند چین که بزرگ‌ترین تأمین‌کننده کالاهای ترکیه است، اکنون باید به جای تنگه باب‌المندب، از طریق آفریقای جنوبی و تنگه جبل‌الطارق انجام شود. هند، مالزی و کره جنوبی نیز جزء ۲۰ شریک برتر واردات ترکیه هستند.

متغیر سومالی

ماه گذشته، ترکیه و سومالی توافق همکاری دفاعی و اقتصادی را امضا کردند. این توافقنامه ۱۰ساله ظاهراً آنکارا را درگیر توسعه، آموزش و تجهیز نیروهای دریایی سومالی کرده و ترکیه را به عنوان حامی خط ساحلی سومالی و تضمین‌کننده نهایی امنیت دریایی این کشور معرفی می‌کند. بر اساس این توافقنامه، ترکیه و سومالی در تاریخ ۷ مارس توافق همکاری انرژی بین‌دولتی را امضا کردند که با تقویت روابط دوجانبه، به نقش ترکیه در شاخ آفریقا می‌افزاید.

به گفته یک تحلیلگر مستقر در موگادیشو، همکاری دفاعی و اقتصادی آنکارا و موگادیشو با کنترل «گسترده و نامحدود» آنکارا در سومالی به سطح جدیدی خواهد رسید. از نظر منطقه‌ای، قرار است ترکیه فعالیت‌های خود به عنوان بازیگری با نفوذ فزاینده در امنیت خلیج عدن را افزایش دهد که به گفته جوشکون، به این معنی است که «اکنون دارایی‌های دریایی ترکیه در نزدیکی بحران فزاینده دریای سرخ حضور خواهند داشت».

با تداوم مشکلات امنیتی دریای سرخ، آنکارا احتمالاً به دنبال سیاست‌هایی خواهد بود که مانع از درگیری بیش از حد ترکیه شود. مشارکت آنکارا در ابتکارات غرب برای «بازداشتن» حوثی‌ها از حملات بیشتر موشکی و پهپادی به کشتی‌ها بسیار بعید به نظر می‌رسد. ترکیه به جای همسوشدن با واشنگتن و لندن علیه حوثی‌ها، تلاش خواهد کرد تا خود را میان بازیگران مختلف در یمن و دریای سرخ متعادل ساخته و همزمان، آنکارا را به عنوان مدافع فلسطینیان در غزه معرفی کند.

جوشکون می‌گوید: «در میان ناامنی در دریای سرخ، ترکیه از ایفای نقش به عنوان کشوری که همه طرف‌ها به دنبال تعامل با آن هستند، سود می‌برد. آنکارا به دلیل داشتن یک ساختار امنیتی متحد، همچنان به اتحادیه فراآتلانتیک گره خورده است. با این حال، ترکیه در موقعیتی نسبتاً منحصر به فرد قرار دارد که روابط منطقه‌ای آن نیز به همان اندازه مهم است».